اثربخشي آموزش مهارت‌هاي ارتباطي كاركردي بر پرخاشگري و رفتارهاي تكليف‌مدار دانش‌آموزان كم‌توان‌ذهني داراي رفتارهاي پرخاشگرانه

Effectiveness of Functional Communication Training on Reduction of Aggressive Behavior of Students with Intellectual Disabilities and Improvements of on Task Behavior

زمینه: پژوهش حاضر، با هدف بررسی اثربخشی  آموزش مهارت‌های ارتباطی كاركردی بر پرخاشگری و رفتارهای تكلیف‌مدار دانش‌آموزان با كم‌توانی‌ذهنی دارای رفتارهای پرخاشگرانه در محیط مدرسه انجام شد. روش: تعداد 3 آزمودنی با دامنه سنی 8 تا 10 سال، از یك موقعیت آموزش ویژه انتخاب شدند. با استفاده از طرح تك‌آزمودنی با آزمودنی‌های مختلف، نخست داده‌های حاصل از مشاهده رفتاری مكرر هر آزمودنی در مرحله خط‌‌ پایه گردآوری شد، سپس در مرحله ‌درمانگری، 3 آزمودنی در معرض ‌درمانگری آموزش مهارت‌های ارتباطی كاركردی قرار گرفتند. رفتار آزمودنی‌ها بعد از مرحله مداخله ‌درمانگری در جلسات مرحله نگهداری نیز مورد مشاهده قرار‌ گرفت. یافته‌ها: داده‌های حاصل از 2 روش تحلیل دیداری و شاخص اندازه اثر، كاهش نشانه‌های رفتارهای پرخاشگرانه و افزایش رفتارهای تكلیف‌مدار را در 2 آزمودنی نشان داد. در مورد آزمودنی دیگر مداخله تاثیری نداشت، همچنین تداوم اثربخشی در مرحله نگهداری برای این 2 آزمودنی مشاهده شد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد كه آموزش مهارت‌های ارتباطی كاركردی به‌طور قابل‌توجهی در كاهش پرخاشگری و افزایش رفتارهای تكلیف‌مدار دانش‌آموزان با كم‌توانی‌ذهنی دارای رفتارهای پرخاشگرانه موثر است.

Background: The present study examined the effectiveness of functional communication training on aggressive behaviors of students with intellectual disabilities and on task behaviors in school.  Method: 3 subjects from one special education setting were selected. Multiple baseline design across subjects was utilized. Baseline data were collected through frequent observation of behaviors for each subject. In the intervention phase, 3 subjects were assigned to FCT programs. The behaviors of subjects were also observed in the maintenance phase. Results: The data from the present study were analyzed by visual analysis and effect size index indicating that functional communication training was effective in the reduction of aggressive behaviors and improvement of on task behavior in two students. One of the subjects did not respond effectively to communication training. The impact of training program was maintained across time. Conclusion: Results show that functional communication training was effective in the reduction of aggressive behavior and improvement of task academic behavior of students with intellectual disabilities.