كاربرد الگوي اعتقاد بهداشتي در پيشگويي مصرف منظم قرص اسيد فوليك در زنان باردار و داراي قصد بارداري مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني شهر برازجان سال 93-1392

Application of Health Belief Modelʹʹs constructs for predicting regular consumption of folic acid supplements in pregnant women referred to Borazjan’s health centers in 2014-15

زمينه: يكي از شايع‌ترين و پراهميت‌ترين اختلالات دوران بارداري، كمبود فولات و عوارض ناشي از آن مي‌باشد. هدف از اين مطالعه، بررسي عوامل پيشگويي كننده مصرف منظم قرص اسيدفوليك در زنان باردار و داراي قصد بارداري مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني شهر برازجان مبتني بر الگوي اعتقاد بهداشتي مي‌باشد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه، پژوهشي توصيفي- تحليلي از نوع مقطعي است كه در آن 228 نفر از زنان باردار و داراي قصد بارداري مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني شهر برازجان به روش نمونه‌گيري تصادفي مورد بررسي قرار گرفتند. اطلاعات توسط يك پرسشنامه 4 بخشي شامل مشخصات جمعيت شناختي، سوالات آگاهي، سوالات مربوط به سازه‌هاي الگوي اعتقاد بهداشتي و اطلاعات در زمينه مصرف قرص اسيد فوليك جمع‌آوري گرديد. بعد از جمع‌آوري اطلاعات، داده‌ها توسط نرم‌افزار آماري SPSS (SPSS Inc، Chicago، Il، USA) و با استفاده از آزمون‌هاي آماري مناسب تجزيه و تحليل گرديد. يافته‌ها: ميانگين سني زنان مورد مطالعه 41/5±4/27 بود. از لحاظ مصرف قرص 144 نفر (2/63 درصد) مصرف منظم و 84 نفر (8/36 درصد) مصرف نامنظم داشتند. از نظر آگاهي در زمينه اسيد فوليك 8/22 درصد از زنان آگاهي خوب، 6/59 درصد آگاهي متوسط و 5/17 درصد آگاهي ضعيفي داشتند. از بين سازه‌ها موانع درك شده (001/0 > P)، فوايد درك شده (002/0=P) و خودكارآمدي درك شده (001/0 > P) و از بين متغيرهاي جمعيت شناختي تنها سطح تحصيلات (04/0=P) با مصرف منظم قرص اسيد فوليك در ارتباط بود. تحليل رگرسيوني متغير موانع درك شده را به‌عنوان تنها پيشگويي كننده رفتار تعيين نمود. سن و ميزان تحصيلات اثر غير مستقيم بر مصرف منظم قرص داشتند.. نتيجه‌گيري: موانع درك شده قوي ترين پيشگويي كننده مصرف منظم قرص اسيد فوليك بود. لذا برنامه‌ريزي بر اساس الگوي اعتقاد بهداشتي با تاكيد بر كاهش موانع به منظور بهبود مصرف اين دارو در دوران بارداري توصيه مي‌شود.

Abstract Background: One of the most common disorders in pregnancy is Folic Acid deficiency and its complications. The aim of this study was to examine the predictors of regular use of folic acid supplements based on HBM in pregnant women referred to Borazjan’s health centers. Material and Methods: In this cross-sectional study, 228 pregnant women or women with planning of pregnancy referred to health centers of Borazjan with random sampling method evaluated. Data was collected with questionnaire in 4 parts included demographic characteristics, knowledge, health belief model constructs and questions about folic acid supplement use. Data was analyzed by SPSS software with using appropriate statistical tests. Results: The mean age of samples was 27.4±5.41. 144 patients (63.2%) consumed Folic Acid pills regularly, and 84 patients (36.8%) had irregular use. The awareness of folic acid in 22.8% of women was good, 59.6% and 17.5% of samples had intermediate and poor awareness, respectively. The perceived barriers (P < 0.001), perceived benefits (P=0.002) and self-efficacy (P < 0.001) had relation with consumption of folic acid and among demographic variables, only education level (P=0.04) had relation with the consumption of pills. In logistic regression perceived barriers was only predictor. Age and educational level had indirect effect in regular consume pill. Conclusion: Perceived barriers was strongest predictors of folic acid use, therefore intervention based on health belief model, with emphasis on reducing barriers is necessary for improving the use of this medicine during pregnancy.