ارزيابي مدل‌هاي پهنه‌بندي آماري دومتغيره زمين‌لغزش، با استفاده از GIS در حوضه آبخيز دز عليا

Evaluating of Bivariate Statistical Analysis Method, by using GIS in Dez Olya Basin

شناسايي و تاثير حركات توده‌اي به عنوان يكي از جلوه‌هاي فرسايش در تهديد مناطق مسكوني، مزارع، مخازن سدها، جاده‌ها و جز اينها اهميت ويژه‌اي دارد. منطقه پيشكوه با وسعت 127 كيلومترمربع در غربي‌ترين بخش استان اصفهان و در 80 كيلومتري غرب شهرستان فريدونشهر قرار دارد. به‌منظور انجام مطالعات ابتدا با استفاده از عكس هوايي، داده‌هاي ماهواره‌اي Landsat TM و پيمايش صحرايي پراكنش زمين‌لغزش‌ها در گستره مورد مطالعه مشخص گرديد. در مرحله بعد عوامل موثر در وقوع زمين‌لغزش شامل ليتولوژي، شيب، فاصله از آبراهه، فاصله از گسل، فاصله از جاده، بارندگي ساليانه و پوشش گياهي شناسايي گرديد. سپس با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و نرم‌افزارهاي ILWIS و Arc GIS و براساس پارامترهاي موثر در لغزش، نقشه پهنه‌بندي خطر زمين‌لغزش تهيه گرديد. براي انجام پهنه‌بندي منطقه، از روش‌هاي دومتغيره آناليز ارزش اطلاعاتي و تراكم سطح استفاده شد. در نهايت مشخص گرديد كه پارامترهاي ليتولوژي، پوشش گياهي و بارندگي از مهم‌ترين عوامل موثر در وقوع زمين‌لغزش به‌شمار مي‌آيند. مقايسه دو روش پهنه‌بندي آماري دو متغيره با استفاده از دو شاخص LI و DR، نشان مي‌دهد كه روش آناليز ارزش اطلاعاتي، پهنه‌هاي با خطر بالا و بسيار بالا را بهتر از روش تراكم سطح از هم متمايز مي‌كند. همچنين در هر دو روش، پهنه‌هاي با خطر كم و متوسط به خوبي از يكديگر متمايز نمي‌شود. بنابراين روش پهنه‌بنديِ ارزش اطلاعاتي در مقايسه با روش تراكم سطح براي منطقه مورد مطالعه مناسب‌تر است و ارجحيت دارد.

Recognition the effect of mass movement as one of the erosion types in impendent of urban areas, farms, dam reservoir, roads, etc have a special importance. The Pishkooh area with 130 km2 is located at west of Esfahan province and have a distance about 80 km from west of Feridun Shahr township. In first step, the distribution of landslide was investigated by using air photos, satellite data of Landsat TM and field survey. In the next step, the effective factors in landslide occurrence were distinguished. These parameters are: lithology, slope, distance from road, vegetation, annual rainfall, distance from fault and distance from drainage system. By using Geographic Information System (GIS) and Ilwis & Arc GIS softwares and based on effective parameters, the landslide hazard zonation was prepared. For hazard zonation the bivarite statistical analysis method (information value and density area) was used. At last, it was determined that the lithology, vegetation and rainfall parameters act as the most important factors for landslide occurrence. Comparing two methods by LI and DR indexes shows that the information value method were distinguished that the high and very high hazard zones are better than the density area method. Low and moderate hazard zones are not recognized in both methods. Therefore, in studying different areas the information value method acts better than the density area one.