تاثير پسماند كمپوست قارچ بر خصوصيات رشدي و جذب عناصر پرمصرف در كاهو (Lactuca sativa L.) رقم "سياهو"

Effect of spent mushroom compost application on growth parameters and macroelement uptake in lettuce (lactuca sativa L. cv Syaho)

سابقه و هدف : امروزه به منظور نيل به توليد پايدار و محصول سالم، استفاده از اصلاح كننده هاي آلي مانند پسماند كمپوست قارچ بيش تر مورد توجه قرار گرفته است. مقادير زيادي پسماند كمپوست قارچ در توليد قارچ خوراكي به وجود مي آيد كه مصرف آن از نگاه كشاورزي پايدار به ويژه در خاك هاي مبتلا به فقر ماده آلي مثل اكثر خاك هاي ايران داراي اهميت است . بنابراين، اين پژوهش گلخانه اي با هدف بررسي تاثير مصرف پسماند كمپوست قارچ در (N, P, K, Ca) خوراكي شسته شده و شسته نشده بر خصوصيات رشد رويشي و غلظت عناصر غذايي پرمصرف كاهو رقم "سياهو" در يك خاك لوم شني انجام شد. مواد و روش ها: اين پژوهش در قالب طرح كاملاً تصادفي با 5 تكرار مطالعه شد. تيمارهاي آزمايشي شامل نسبت هاي 40 و 50 درصد از پسماند كمپوست قارچ به صورت شسته شده و شسته نشده در ،30 ،20 ، حجمي صفر (شاهد)، 10 يك خاك لوم شني بود. پس از طي دوره رشد، برداشت انجام و خ صوصيات رشدي مانند ارتفاع بوته، تعداد و سطح برگ، شاخص سبزينگي ، هدايت روزنه اي، وزن تر و خشك بوته و غلظت عناصر غذايي پرمصرف در برگ انجام شد. SPSS اندازه گيري و آزمون مقايسه ميانگين توسط نرم افزار به خاك لوم شني باعث افزايش ماده (UWS) و شسته نشده (WS) يافته ها: افزودن تيمارهاي كمپوست شسته شده آلي، هدايت الكتريكي، نتيروژن كل و زيست فرآهمي فسفر، پتاسيم، كلسيم و سديم نسبت به تيمار شاهد شد. افزايش ماده آلي از محاسن كودهاي آلي بوده و در خاك هاي مناطق خشك و نيمه خشك كه كمبود مواد آلي در آن ها بيش تر است تاثير بسيار زيادي در بهبود كيفيت خاك و در نتيجه توليد محصول مي گذارد. افزودن پسماند كمپوست قارچ شسته شده و شسته نشده تاثير معني دار در سطح احتمال 1 درصد بر خصوصيات رشدي اندازه گيري شده و غلظت عناصر نيتروژن، فسفر، پتاسيم و كلسيم در برگ كاهو نسبت به تيمار شاهد داشت. بيش ترين و كم ترين مقدار براي اكثر صفات به ترتيب در تيمار 30 درصد پسماند كمپوست قارچ شسته شده و شاهد به دست آمد . نتايج تجزيه برگ نشان داد كه مصرف پسماند كمپوست قارچ شسته شده و شسته نشده غلظت عناصر غذايي پرمصرف را در كاهو كه در تيمار شاهد كم تر از حد بحراني بود به حدود كفايت و بهينه نزديك كرده است. نتيجه گيري: مصرف پسماند كمپوست قارچ با عث بهبود ماده آلي و زيست فرآهمي عناصر غذايي پرمصرف در خاك و در نتيجه منجر به بهبود رشد و عملكرد كاهو و ارزش غذايي بهتر آن نسبت به شاهد شد . مقايسات اورتوگونال نشان داد كه پسماند كمپوست قارچ شسته شده نسبت به شسته نشده تاثير معني دار بر خصوصيات رشدي و غلظت عناصر بنابر اين، كمپوست قارچ شسته شده مي تواند به عنوان يك .(P < 0/ غذايي پرمصرف در برگ كاهو داشت ( 01 اصلاح كننده مناسب با شوري كم براي بهبود وضعيت عرضه عناصر غذايي خاك و افزايش حاصل خيزي آن به ويژه در خاك هاي مناطق خشك و نيمه خشك استفاده شود . با استفاده از اين ضايعات آلي مي توان بدون افزودن كود ش يميايي كاهوي ارگانيك توليد كرده و نياز غذايي آن را تا حدودي در شرايط گلخانه اي تامين كرد.

Background and Objectives: Application of organic amendments such as spent mushroom compost has received significant attention due to achieving sustainable production and healthy yield. Considerable amounts of spent mushroom compost are produced in mushroom production. Application of this byproduct from sustainable agriculture standpoint especially in organic matter deficient soils such as Iranian soils is important. Therefore, this greenhouse research was conducted in a sandy soil to investigate washed and unwashed spent mushroom compost effects on vegetative growth properties and macroelements (N, P, K and Ca) uptake in lettuce (lactuca sativa L. cv Syaho). Materials and Methods: This research was carried out based on completely randomized experiment with five replications. Experimental treatments were 0 (control), 10, 20, 30, 40 and 50% of washed and unwashed spent mushroom compost (SMC) in a sandy loam soil. Some physicochemical properties and bioavailable concentration of macroelements were measured before planting in all treatments. After growing period, lettuce was harvested and growth properties such as plant height, leaf number and surface, chlorophyll content and stomatal conductance of leaves, dry and wet weight and macroelements concentration in lettuce were measured. Comparison of mean analysis was done by SPSS software. Results: Washed and unwashed spent mushroom compost addition increased organic matter, electrical conductivity, total nitrogen and bioavailable concentration of P, K, Ca and Na in a sandy soil in comparison with control. Increasing organic matter content is one of the main advantages of organic fertilizers because of improving soil quality and consequently crop production in organic matter deficient soils of arid and semi-arid regions. Results showed that application of SMC in soil had significant effect (P?0.01) on lettuce growth properties and N, P, K and Ca content. Maximum and minimum amounts for most properties were obtained in 30% washed spent mushroom and control, respectively. Leaf analysis results showed that macroelement concentrations have been reached close to optimum level due to application of SMC. Conclusion: Application of spent mushroom compost improved growth, yield and nutritional quality of lettuce in comparison with control because of increasing organic matter content and bioavailability of macroelements. Orthogonal comparison showed that washed spent mushroom compost in comparison to unwashed one had significant effect on measured parameters (P < 0.01). Therefore, washed spent mushroom compost can be used as a suitable amendment with low salinity to improve nutrient supply characteristics and increasing soil fertility in arid and semi-arid region. Our results showed that washed spent mushroom compost can be used to produce organic lettuce and supply its nutrient requirement to some extent without using chemical in greenhouse condition.