بررسي تاثير تغييرات كاربري اراضي بر منابع آبهاي زيرزميني با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي (مطالعه موردي:چهارمحال بختياري)

Evaluation of the impact of land use changes on groundwater resources using satellite imagery (Case study: Chaharmahal Bakhtiari)

آب‌، مهمترين جز مجموع منابع طبيعي مورد نياز براي بقاي زندگي انسان، پيشرفت و بهبود آن به شمار مي‌رود. صرفنظر از ارزش حياتي آب، به عنوان يكي از عوامل ضروري در صنعت، تجارت، كشاورزي‌، تفريحات سالم و زيباسازي محيط نيز ضروري است. هر چند كه انسان بدون آب توانايي ادامه زندگي را ندارد اما آب مي‌تواند عامل تهديد كننده سلامتي، آسايش و رفاه انسان به شمار مي‌آيد. بنابراين مطالعه دقيق رفتار آب در ابعاد گوناگون ضروري به نظر مي‌رسد و مديريت صحيح منابع‌ آب بايد يكي از فعاليتهاي مهم جامعه به شمار آيد. در بسياري از مناطق ايران از جمله عرصه تحقيق ، تغييرات عمده كاربري ها در ارتباط با منابع آب زيرزميني، سبب عدم تعادل سرزمين در طول زمان شده و باعث آشفتگي و تخريب اكولوژيك شده است كه با مديريت صحيح مي توان به حفظ پايداري حوزه آبخيز كمك نمود.تحقيق حاضر به منظور تعيين تاثير كاربري اراضي در تغيير منابع آب مي باشد. لذا با استفاده از تصوير TM درارديبهشت ماه سال 2012 اقدام به تهيه نقشه كاربري اراضي دشتهاي فارسان،گندمان،شلمزار،كيار،خانميرزا و شهركرد شد. از اين رو مراحل پيش پردازش تصوير انجام گرفت و تصوير با نقشه توپوگرافي 1:25000 و نقاط برداشت شده از مطالعات ميداني تدقيق شد. و با استفاده از داده هاي منابع آب مربوط به سال آبي 2012 ، مطالعات ميداني اوليه و تكميلي و ساير اطلاعات اقدام به تهيه نقشه كاربري اراضي در منطقه شد. نتايج نشان داد كه به جز دشتهاي فارسان، شلمزار و گندمان ساير دشتهاي استان با بيلان منفي مواجه هستند و همچنين براي تعادل بخشي به آبهاي زيرزميني دشتهاي شهركرد، بروجن، سفيددشت، كيار، فلارد و خانميرزا لازم است ميزان برداشت آب به ترتيب 48،32 ،66 ،30،13 و 12 درصد كاهش يابد. در مورد دشتهاي فارسان، شلمزار و گندمان نتايج نشان داده كه مي توان به ترتيب 38،45 و30 درصد در برداشت از منابع آب اين دشتها افزايش ايجاد كرد. لذا نتايج حاصل مي تواند به منظور برنامه ريزي صحيح سرزمين بخصوص منابع آب و زمين منطبق با ويژگي هاي جمعيتي و اقتصادي در هر روستا استفاده شود.

Water in the most important component for natural resources improvement and human’s sub stain. Regardless of the value of water industry, agriculture as one of the essential factors in industry, agriculture and recreation it’s needed for beautification needs. However people can’t live without water but it can be a danger for health peace and welfare. Therefore the accurate research in aspects of it a very necessary and effective management of water resources must be one of the most important activities of the society. In many parts of Iran, including fields of research, user significant changes as related to water sources cause imbalances over some period of time. and then cause disruption and ecological destruction. With effective watershed management we can help to maintain stability. This study tries to determine the effect of land use on water resources plains of Chaharmahal Bakhtiari. Using the TM image in Apr of 2012 was to map land use. The image pre-processing was performed Resolution with six way of subtraction including, image, principal component analysis, normalized difference vegetation index, the components of conventional analysis, The difference between the brightness and contrast after classification and using topographical map 1: 25000 points from the field studies were reviewed. and by using information of water resources data’s for May of 2012, the initial and additional studies and other data’s map land use in the region were made. Results show that except Farsan-Joneghan and Gandoman-Boldaji plains, other plains will have groundwater negative budject.with continuing the current state; the aquifers are going to be in critical situation, in the near future. also results of this paper show that to equivalent ground water of Shahrekord, Borougen, Sefidasht, Kiyar, Farad and Khanmirza, it would be necessary to reduce utilization of groundwater resources of these plains up to %48, %32, %66, %30, %13 and %12 ,respectively. But the results of the model for Farsan, Shalamzar and Gandoman aquifers show that we can increase in groundwater utilization level as %23, %45, and % 56 respectively. The main reason for the change of land use from grasslands to agriculture, was reduced the groundwater reserves. The results can be accurate to the land, especially land and water resources planning based on demographic and economic characteristics of each country shall be used.