رسانه‌هاي اجتماعي: مفهوم‌سازي و گونه‌شناسي (مطالعه دانشجويان دانشگاه تهران)

Social Media: Conceptualization and Typology; A case Study on Tehran University Students

رسانه‌هاي اجتماعي، شبكه‌اي از كاربران فعال در بستر وب اجتماعي هستند كه از طريق توليد، به اشتراك‌گذاري، مصرف و بازيابي انواع محتواي ديجيتال، با يكديگر تعامل چندگانه و چندلايه دارند. رشد روزافزون رسانه‌هاي اجتماعي و پيامدهاي فرهنگي و اجتماعي آنها، مطالعه و شناخت تطبيقي گونه‌هاي مختلف اين رسانه‌ها را حايز اهميت و ضرورت خاصي كرده است. اين پژوهش به روش پيمايشي، با حجم نمونه 360 نفر از دانشجويان 18 ـ 29 ساله دانشگاه تهران و با هدف مفهوم‌سازي و گونه‌شناسي رسانه‌هاي اجتماعي داخلي و خارجي انجام شد. يافته‌ها نشان داد كه رسانه‌هاي اجتماعي خارجي؛ در پنج گونه اصلي شامل، رسانه‌هاي اجتماعي موبايلي، رسانه‌هاي اجتماعي كلاسيك، رسانه‌هاي اجتماعي متروك، سرويس‌هاي ارتباط تصويري و سرويس‌هاي اشتراك محتوا و رسانه‌هاي اجتماعي داخلي نيز، در سه گونه اصلي شامل رسانه‌هاي كلاسيك، وبلاگ‌ها و سرويس‌هاي اشتراك و دانلود فايل، قابل تشخيص‌اند. مقايسه گونه‌هاي خارجي و داخلي رسانه‌هاي اجتماعي نشان‌دهنده تنوع بيشتر رسانه‌هاي خارجي و توسعه‌نيافتگي رسانه‌هاي اجتماعي موبايلي در داخل كشور است. در اين پژوهش، همچنين شواهدي بر وجود سه روند اصلي موبايلي شدن رسانه‌هاي اجتماعي، موفقيت تدريجي برخي از رسانه‌هاي اجتماعي داخلي و رواج مهاجرت رسانه‌اي به دست آمد.

Social media are a network of active users in the context of social Web, who have multi-layer and complicated interaction with each other through producing, sharing, consuming and retaining various kinds of digital material. Increasing growth of social media and their cultural and social impacts has made necessary the comparative study of and learning about these different types of media. This survey-based research, bearing a sample of 360 students between 18 and 29 years of age from Tehran University, aims to conceptualize such media and provide a thorough typology of both Iran-based and foreign-based social media. Findings indicate that foreign-based social media within five main categories, including mobile-based social media, classic social media, abandoned social media, video-based communication services as well as content sharing services, and domestic social media in three main types, i.e. classic media, blogs and file-sharing and file-downloading services are identifiable. Comparing domestic-based and foreign-based social media are indicative of more diversity in foreign media and lack of development in domestic mobile-based social media. In this research, evidence for three main trends was discovered, i.e. of mobile-ization of social media, gradual success of certain internal social media as well as an increasing stream of media migration.