اثر تلقيح بذر با باكتري هاي افزاينده رشد گياه روي انتقال مجدد مواد فتوسنتزي جوي بهاره در سطوح مختلف كود نيتروژن و فسفر

Effect of Seed Inoculation with Plant Growth Promoting Rhizobactria on Dry Matter Remobilization of Spring Barley at Different Levels of Nitrogen and Phosphorus Fertilizers

به منظور بررسي تاثير باكتريهاي افزاينده رشد گياه بر عملكرد و انتقال مجدد مواد فتوسنتزي جو در سطوح مختلف كودهاي نيتروژن و فسفر، آزمايشي در سال هاي زراعي89- 1388 و 90- 1389 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامي واحد اردبيل انجام شد. كرت هاي اصلي شامل دو عامل نيتروژن (صفر، 40 و80 كيلوگرم در هكتار نيتروژن خالص از منبع اوره) و كود فسفر (صفر، 30 و 60 كيلوگرم فسفر در هكتار بهصورت P2O5) و كرت هاي فرعي به تلقيح بذور با باكتري هاي افزاينده رشد گياه در 4 سطح (بدون تلقيح، تلقيح با Azotobacter chorchorum strain 5، Azosprilium lipoferum strain OF و مخلوط دو باكتري) اختصاص داده شدند. نتايج نشان داد با افزايش مقادير كودهاي نيتروژن و فسفر و تلقيح بذر با باكتري‌هاي محرك رشد گياهي ميزان انتقال ماده خشك كل و ساقه و سهم آن دو در پر شدن دانه كاهش يافت. به طوري كه بيشترين ميزان انتقال ماده خشك و بالاترين سهم انتقال مجدد در عملكرد دانه در سطوح شاهد فاكتورهاي آزمايشي مشاهده گرديد. حداكثر عملكرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد پنجه در بوته، عملكرد بيولوژيك و شاخص برداشت در كرت هايي با بالاترين مقادير كودهاي نيتروژن و فسفر و پيش تيمار توام بذر با Azotobacter و Azosprilium و كم‌ترين آن‌ها در عدم كاربرد فاكتورهاي آزمايشي به دست آمد. بر اساس اين نتايج، به نظر مي رسد كه كاربرد بالاترين مقدار از كود نيتروزن و فسفر (80 كيلوگرم نيتروزن و60 كيلوگرم فسفر در هكتار) به همراه تلقيح بذر با هر دو باكتري (Azotobacter و Azosprilium) مي تواند براي سودمندي توليد جو در منطقه مورد مطالعه توصيه شود.

In order to investigate the effect of plant growth promoting rhizobacteria on yield and dry matter remobilization of spring barley at different levels of nitrogen and phosphorus fertilizers, an experiment was conducted in two years at the Research Farm of Islamic Azad University, Ardabil branch, during 2009-2010 and 2010-2011 crop seasons. The combination of nitrogen fertilizer at three levels (0, 40 and 80 kg N/ha as urea) and phosphorus fertilizer (0, 30 and 60 kg P2O5/ha) were factorially assigned to the main plots and seed inoculation with plant growth promoting rhizobacteria at four levels (no inoculation, seed inoculation with Azotobacter chorchorum strain 5, Azosprilium lipoferum strain OF and combination of Azotobacter + Azosprilium) were assigned to the subplots. The results showed that with increase in N and P rates and seed inoculation with plant growth promoting rhrizobacteria, total remobilization of dry matter from plant and from stem and their contribution to grain filling decreased. The highest dry matter remobilization and contribution to grain yield were observed at the control levels of the experimental factors. The maximum grain yield, 1000 grain weight, number of grains per ear, number of tillers per plant, biological yield and harvest index were obtained in the plots which had received the highest rates of N and P fertilizers and seed inoculation with both Azosprilium and Azotobacter. The minimum of these parameters were obtained in plots without application of experimental factors. Based on the results, it was concluded that application of the highest rate of nitrogen and phosphorus (80 kg N.ha-1 and 60 kg P.ha-1) in seed inoculation with Azospirillum and Azotobacter can be recommended for profitable barley production in the study area.