اثر برخي اصلاح كننده هاي آلي و معدني بر تغييرات زماني آب گريزي پويا و ايستا در يك خاك آهكي

Effects of Some Organic and Mineral Soil Amendments on Temporal Variability of Dynamic and Static Water Repellency in a Calcareous Soil

آب گريزي خاك از درجات خفيف تا خيلي شديد در بسياري از خاك ها با بافت هاي متفاوت، كاربري هاي گوناگون اراضي و شرايط آب و هوايي مختلف گزارش شده است. اين پديده سبب كاهش نفوذپذيري، افزايش رواناب و فرسايش خاك مي شود. آب گريزي مي تواند تحت تاثير اصلاح كننده هاي خاك و يا در طول زمان تغيير يابد. در اين پژوهش اثر دو اصلاح كننده آلي (پلي وينيل استات و پلي اكريل آميد هر يك در چهار سطح صفر، 05/0، 1/0 و 2/0 گرم در كيلوگرم خاك) و دو اصلاح كننده معدني (پوكه معدني و پرليت هر يك در چهار سطح صفر، 5/0، 1 و 2 گرم در كيلوگرم خاك) در سه بازه زماني 10، 30 و 60 روز پس از كاربرد بر آب گريزي پويا (مدت زمان نفوذ قطره آب) و ايستا (زاويه تماس تعادلي آب و خاك) در يك خاك آهكي در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار بررسي شد. كاربرد پلي اكريل آميد، پوكه معدني و پرليت سبب كاهش معني دار آبگريزي ايستا و پوياي خاك شد، در حالي كه پلي وينيل استات سبب افزايش معني دار آبگريزي ايستا شد. گذشت زمان سبب افزايش معني دار آب گريزي پويا در نمونه خاك هاي تيمار شده با پلي اكريل آميد، پوكه معدني و پرليت نشد ولي در خاك تيمار شده با پلي وينيل استات آب گريزي پويا در زمان 60 روز به ميزان 40 درصد در مقايسه با زمان 10 روز پس از شروع آزمايش افزايش يافت. در خاك هاي تيمار شده با پوكه معدني گذشت زمان اثر معني داري بر آب گريزي ايستاي خاك نداشت. پلي اكريل آميد و پلي وينيل استات آب گريزي ايستا را در زمان 60 روز به-ترتيب به ميزان 4 و 2 درصد در مقايسه با زمان10 روز پس از شروع آزمايش افزايش دادند. نتايج نشان داد پلي اكريل-آميد، پوكه معدني و پرليت به عنوان مواد به ساز خاك در مقادير اضافه شده تا حدي مي توانند در كاهش آب گريزي خاك و در نتيجه افزايش ميزان جذب آب به خاك موثر باشند البته اثر اصلاح كننده پرليت در كاهش آب گريزي پوياي خاك بيش از ساير اصلاح كننده ها بود.

Water repellency (WR) of various degrees reported for different soil textures, land use, and climate conditions may decrease infiltration and increase runoff and soil erosion. WR can be influenced by soil amendments and may vary over time. In the present study, a completely randomized design experiment with three replications was conducted to evaluate the effect of soil amendments on dynamic and static WR in a calcareous soil. Treatments consisted of two organic (polyvinyl acetate, PVA and polyacrylamide, PAM at 4 levels of 0, 0.05, 0.1 and 0.2 g kg-1 soil) and two mineral amendments (pumice and perlite at 4 levels of 0, 0.5, 1 and 2 g kg-1 soil). Dynamic (water drop penetration time) and static WR(equilibrium contact angle of soil and water) of the studied soil samples were measured at three time periods of 10, 30, and 60 days after amendments application. Application of PAM, pumice, and perlite decreased dynamic and static WR significantly, whereas PVA increased it. Dynamic WR increased over time, but not significantly in PAM, pumice, and perlite treated soils. Dynamic WR increased by 40% after 60 days as compared to 10 days after PVA application. In pumice treated soil, the static WR did not vary significantly over time. Polyacrylamide and PVA increased static soil WR by 4% and 2%, respectively, at 60 days as compared to 10 days after applications. Results indicated that PAM, pumice, and perlite as soil amendments can reduce soil WR and, as a consequence, increase water retention in soil. In overall, the influence of perlite in decreasing dynamic soil WR was greater than the other amendments.