عوامل تعيين كننده رفتار مسواك زدن در دانش آموزان پسر شهر تهران: كاربرد الگوي رويكرد فرايندعمل بهداشتي

چكيده: مقدمه:: شناخت بيشتر تعيين كننده‌هاي يك رفتار منجر به افزايش احتمال موفقيت مداخلات در جهت اصلاح آن رفتار خواهد شد. هدف مطالعه كنوني تعيين عوامل تاثيرگذار بر رفتار مسواك زدن در دانش آموزان مدارس پسرانه شهر تهران با استفاده از الگوي رويكرد فرايند اقدام بهداشتي بود. روش پژوهش: با استفاده از نمونه‌گيري چندمرحله اي 178 نفر از دانش آموزان مدارس راهنمايي شهر تهران براي شركت در يك مطالعه مقطعي انتخاب شدند. دانش آموزان به سوالات پرسشنامه خودايفا مشتمل بر سوالات دموگرافيك، خطر درك شده، خودكارآمدي، انتظارات پيامد، قصد رفتاري، برنامه‌ريزي براي عمل و برنامه‌ريزي براي از عهده بر آمدن و رفتار مسواك زدن پاسخ دادند. داده‌ها با آزمون‌هاي آماري كاي اسكوير، تي مستقل، ضريب همبستگي پيرسون و آناليز مسيري آناليز شدند. يافته ها:قوي‌ترين ضريب همبستگي بين سازه‌هاي برنامه‌ريزي براي از عهده برآمدن و برنامه‌ريزي براي عمل (01/0 > P، 780/0 = r) و ضعيف ترين بين برنامه‌ريزي براي عمل و انتظار پيامد (05/0 > P، 173/0 = r) بود. سازه‌ها قادر به پيش‌بيني 3/40 % واريانس رفتار مسواك زدن و 4/38 % واريانس قصد بودند (01/0 > P). قصد رفتاري (48/0 = iB ، 01/0P < ) و خودكارآمدي قوي ترين پيش بيني كننده هاي رفتار مسواك زدن بودند(28/0 = iB ، 01/0P < ). نتيجه گيري:الگوي رويكرد اقدام بهداشتي چهارچوب نظري مناسبي را براي بررسي عوامل رفتاري تاثيرگذار بر رفتار مسواك زدن فراهم كرده است و استفاده از آن در طراحي مداخلات آموزشي توصيه مي‌شود.

Abstract Introduction: A better understanding of the determinants of healthy behavior will increase the likelihood of success in interventions. Materials and Methods: Using a multi-stage sampling method, 178 middle-school boy students of Tehran city were selected to participate in a cross sectional study. The students responded to the self-administered questionnaire including risk perception (6 items), self-efficacy (6 items), outcome expectancy (6 items), action planning (5 items), coping planning (6 items), behavioral intention (3 items) and brushing frequency calendar times in the last 2 weeks. Data were analyzed by Chi-square test, t-test, Pearson correlation coefficient and path analysis. Results: The strongest correlation was found between action planning and coping planning (r = 0.780, P < 0.01) and the lowest coefficient correlation was observed between action planning and outcome expectancies (r = 0.173, P < 0.05). The HAPA constructs could predict 40.3% of brushing behavior variance and 38.4% of behavioral intention variance (P < 0.01). Behavioral intention (iB = 0.48, P < 0.01) and Self-efficacy (iB = 0.28, P < 0.01) were the strongest predictor of tooth brushing behavior. Conclusions: This model was provided a proportion theoretical framework to study of behavioral and its use is recommended in the design of educational interventions.