امكان‌سنجي بازار مجوز انتشار آلودگي در رودخانه

Feasibility of Discharge Permit Market in Rivers

هدف از اين پژوهش، امكان‌سنجي تشكيل بازار مجوز انتشار بار نيتروژن و تخصيص بهينه پساب منابع آلاينده نقطه‌اي و غيرنقطه‌اي واقع در اطراف رودخانه در دو حوضه سفيدرود و قره‌سو مي‌باشد. بدين منظور، محدوده مورد مطالعه از نظر كمي و كيفي با مدل Qual2kw شبيه‌سازي شده و مقدار بار مجاز تخليه آلودگي روزانه (TMDL) تعيين شده است. همچنين به روش آناليز حساسيت، مقدار ضرايب تاثير هر منبع آلاينده پس از نرمال‌سازي مشخص شده است. در نهايت بهينه‌سازي با هدف حداقل نمودن هزينه‌هاي كل تصفيه بار نيتروژن با محاسبه تابع هزينه به ازاي مقدار مجاز تخليه آلودگي صورت گرفته و تخصيص مجوزهاي انتشار بار آلودگي انجام شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه علي‌رغم مزاياي بازار و امكان مبادله 150 واحد مجوز در حوضه سفيدرود، اين روش به‌دليل محدوديت منابع آلاينده نقطه‌اي در تامين مجوزهاي مورد نياز بخش كشاورزي، با محدوديت همراه بوده و تنها مي‌تواند نسبت به شرايط متعارف حفاظت كيفي مبتني بر TMDL تا 2% صرفه‌جويي هزينه در پي داشته باشد. همچنين مشخص شد كه تعاملات بازار نسبت به تغيير قيمت شكننده بوده و مشاركت فعال تمامي ذي‌نفعان نيازمند آن است تا برخي از منابع آلاينده نقطه‌اي بين 15 تا 25 درصد از قيمت‌هاي فروش خود كم نمايند. اين در حالي است كه تشكيل بازار مجوز در حوضه قره‌سو مطمين‌تر بوده و سودآوري بيش از 35% به همراه خواهد داشت. بنابراين چنين نتيجه گرفته مي‌شود كه بازار مجوز انتشار آلودگي براي هر منبع رودخانه به‌عنوان يك گزينه پايدار محسوب نمي‌شود و نيازمند مطالعات موردي است.