مديريت منابع خاكستري (موردپژوهي: كتابخانه‌هاي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي)

Gray Literature Management in Libraries of Agricultural Research, Education and Extension Organization

هدف: شناسایی وضعیت مدیریت منابع خاكستری در كتابخانه‌های وابسته به سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج كشاورزی از سه جنبه مجموعه‌سازی، سازماندهی، و اشاعه است. روش/ رویكرد پژوهش: با استفاده از پرسشنامه نظر 52 مسئول كتابخانه مؤسسات پژوهشی و مراكز استانی وابسته به سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج كشاورزی درباره وضعیت مدیریت منابع خاكستری در این كتابخانه‌ها پیمایش شده است. یافته‌ها: 4/40% كتابخانه‌ها منبع خاكستری را با نام خود منبع می‌شناسند؛ فقط در 8/5% كتابخانه‌ها دستورالعمل مدون برای تهیه انواع منابع خاكستری وجود دارد؛ در هیچ كتابخانه‌ای كمیته انتخاب منابع خاكستری وجود ندارد؛ 9/26% كتابخانه‌ها فهرستی از منابع خاكستری موجود در كتابخانه خود دارند و 4/70 %آنها این منبع را در پایگاه سیمرغ معرفی كرده‌اند؛ 5/63% كتابخانه‌ها امكان دسترسی به منابع خاكستری از طریق امانت بین‌كتابخانه‌ای و یا اشتراك در خرید منابع خاكستری را ندارند؛ 6/59% ‌كتابخانه‌ها منابع خاكستری خود را وجین نمی‌كنند؛ و بیشترین روش تهیه منابع خاكستری در كتابخانه‌ها (7/82%) از طریق اهدا صورت می‌گیرد. همچنین 2/73% كتابخانه‌ها منابع خاكستری را هم به‌شیوه دستی و هم به‌شیوه كامپیوتری سازماندهی می‌كنند. نتیجه‌گیری: در كتابخانه‌های مورد بررسی به اهمیت منابع خاكستری و مدیریت آنها توجه نمی‌شود. دلیل این امر شاید ناشناخته ماندن منابع خاكستری و بی‌توجهی به اهمیت مدیریت منابع خاكستری در این كتابخانه‌ها باشد. این نتیجه را می‌توان تا حدودی  به وضعیت این منابع در سایر كتابخانه‌های كشور تعمیم داد.

Purpose: To investigate gray literature management in libraries of Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO) regarding collection management, organizing and distribution. Methodology/Approach: Using a questionnaire, the viewpoints of 52 library managers of AREEO were evaluated. Findings: 40.4% of libraries use the resource own name for referring to gray literature.Only 8.5% of libraries have written manual for collecting gray resources. None of the libraries have a selection committee for gray literature. 26.9% of libraries have a list of gray resources kept in their libraries and 70.45% of them specified them in Simorgh database. 63.5% of libraries cannot access such resources using interlibrary loan or shared purchases. The weeding is not conducted on gray resources of 59.6% of libraries. Most of these resources are acquired via dedication. Also, in 73.2% of libraries the organization of these resources is done both manually and mechanically. Conclusion: There is not enough attention toward gray resources management in libraries. That could be due to unfamiliarity of such resources. The results of this research can be somewhat popularized to other libraries of Iran.