دموگرافي سفيدبالك پنبه Bemisia tabaci (Hem.:Aleyrodidae) روي رقم حساس و مقاوم گوجه فرنگي تيمار شده با عصاره گياه شاترهFumaria parviflora (Lamark)

Demography of Bemisia tabaci (Hem.: Aleyrodidae) on sensitive and resistant tomato cultivars treated with extraction of fumitory, Fumaria parviflora (Lamark)

سفيدبالك پنبه Bemisia tabaci (Gennadius) يكي از مهم ترين آفات محصولات زراعي، گلخانه ها و گياهان زينتي است. در اين مطالعه اثر دز زيركشنده عصاره گياهي شاتره Fumria parviflora (Lamark) (Papaverales: Fumariaceae) روي پارامترهاي جدول زندگي سن-مرحله دو جنسي سفيد بالك پنبه روي دو رقم مقاوم (كال جي ان تري) و حساس (ارگون) گوجه فرنگي ارزيابي شد. تعداد 30 حشره كامل هم سن به داخل قفس ليواني رها سازي شد و بعد از 24 ساعت حشرات كامل حذف شد. تخم هايي كه كمتر از 24 ساعت از عمرشان مي گذشت نگهداري شد وميزان تخمريزي حشرات ماده خارج شده تا پايان آخرين روز زندگي به طور روزانه ثبت شد.آزمايش در گلخانه شيشه اي و در شرايط دمايي 2 ±27 درجه سلسيوس و رطوبت نسبي 5± 50 درصد و شرايط نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي انجام شد. نتايج نشان داد كه حشرات روي رقم مقاوم كال جي ان تري تيمار شده با عصاره شاتره داراي نرخ ذاتي افزايش جمعيت، نرخ ناخالص توليدمثل، نرخ خالص توليدمثل به ترتيب 062/0 بر روز، 2/37 تخم به ازاي هر فرد، 1/10 تخم به ازاي هر فرد، پايين تري نسبت به حشرات روي رقم حساس ارگون تيمار شده با عصاره شاتره به ترتيب 071/0 بر روز، 85/39 تخم بازاي هر فرد و 82/13 تخم بازاي هر فرد بودند. كاهش نرخ ذاتي افزايش جمعيت در رقم كال جي ان تري در تيمار شاهد نشان دهنده اثر كنترلي رقم مقاوم روي جمعيت سفيدبالك است. اگرچه تيمار هر دو رقم با عصاره شاتره باعث افت جمعيت آفت شد اما تاثير رقم مقاوم با مصرف عصاره گياهي نتايج بهتري داشت. بيشترين نرخ ذاتي افزايش جمعيت در تيمار شاهد به همراه رقم حساس ارگون به ميزان 1/0 بر روز و كمترين آن در تيمار شاتره به همراه رقم مقاوم كال جي ان تري به ميزان 06/0 بر روز مشاهده شد. بنابر اين كاربرد ارقام مقاوم در كنار مصرف مواد حشره كش گياهي تاثيرات بيشتري روي تراكم جمعيت اين حشره نشان مي هد كه در راهبرد IPM آن بسيار مهم است.

Cotton whitefly, Bemisia tabaci (Gennadius) is one of the most important pests of agronomic in greenhouse’s crops and ornamental plants. In this study, the effect of sublethal dose of Fumria parviflora (Lamark) (Papaverales: Fumariaceae) extract on the age-stage, two-sex life table parameters of B. tabaci was evaluated. While insect was reared on sensitive (Ergon) and resistant (Cal j n3) tomato cultivars. A total of 30 adult insects of the same age were released into glass cage and the adults were removed after 24 hours. All less than 24 hours old eggs remained and the fecundity were recorded daily until the end of the last day of life. Experiments were done in greenhouse under controlled condition; 27 ± 2?C , 50 ± 5 %rh and 16 h light/8 h dark. Results showed lower intrinsic rate of increase, gross reproductive rate and net reproductive rate of pest on resistant varieties Cal j n3 with amount of 0.062 d-1, 37.2 egg/individual and 10.1 egg/individual respectively, than insects reared on susceptible cultivar, Eregon which were treated with Fumaria extract with amount of 0.071 d-1, 39.85 egg/individual and 13.82 egg/individual respectively. The intrinsic rate of increase reduction in control treatment of Cal j n3 cultivar showed the effect of resistant cultivars on pest population dynamic. Although extract of fumaria application increased a crash of population on both cultivars, coeffect of resistancy and herbal pesticide application showed a better result. The highest intrinsic rate of increase was observed in control and ergon treatments with 0.1 d-1 and the lowest rate was recorded on F. parviflora+ Cal j n3 (0.06 d-1) ones. Therefore, usage of resistant varieties beside the herbal pesticides application showe deeply effect on this pest population density and is very important in its IPM strategy.