بررسي شيوع سردرد هاي حاد و رعدآسا و علل مرتبط با آن در بيمارستان توحيد سنندج در سال93-92

Frequency and etiology of acute and thunderclap headaches in Tohid Hospital, Sanandaj, Iran

چكيده زمينه و هدف: سردرد يكي از شايع ترين علل مراجعه بيماران به پزشكان مي باشد و اغلب افراد جامعه حداقل يك بار حمله سردرد شديد را در طول عمر خود تجربه كرده اند. اين مطالعه با هدف شناخت ميزان شيوع سردرد هاي برق آسا و علل آن در سنندج صورت گرفت. روش بررسي: در اين مطالعه توصيفي-تحليلي، تمامي بيماران با شك به سردرد هاي حاد و ناگهاني در طي سالهاي 1393-1392 كه در اورژانس بيمارستان توحيد سنندج بستري شده بودند، با روش سرشماري بررسي شدند. پس از جمع‌آوري داده ها از پرونده بيماران و نيز پرسشنامه با استفاده از آمارهاي توصيفي، توصيف داده‌ها انجام شد. با استفاده از نرم افزار SPSS و تستهاي آماري تي، كاي دو، فيشر و رگرسيون لجستيك تحليل انجام گرديد. يافته‌ها: از نظر محل سردرد، تعداد 43 نفر (1/36%) سردرد در ناحيه فرونتال و 24 نفر (2/20%) سردرد در تمام سر داشتند. تعداد 58 نفر (7/48%) بطوركلي داراي ضايعه فضاگير مغزي بودند. تعداد 47 (5/39%) نفر داراي سردرد رعدآسا بودند. در كل افراد داراي سردرد شديد، تعداد 30 نفر (2/25%) خونريزي زير عنكبوتيه (SAH) داشتند كه شيوع آن در گروه داراي سردرد رعدآسا بالا بود (4/57%). نتيجه رگرسيون لجستيك نشان داد كه شروع سردرد زير يك هفته شانس داشتن ضايعه مغزي را 657/11 برابر (027/0=p)، تشديد سردرد با سرفه يا عطسه حدود 42 برابر (006/0=p) و عدم وجود سابقه قبلي سردرد نيز شانس داشتن ضايعه را حدود 6/5 برابر بيشتر خواهد كرد (052/0=p). نتيجه‌گيري: طبق نتايج اين مطالعه، شروع سردرد زير يك هفته و تشديد سردرد با سرفه، عطسه و عدم وجود سابقه قبلي، با شانس بيشتر ضايعه فضاگيرمغزي (منظور: تومور، خونريزي تحت عنكبوتيه و پارانشيمال و...) همراهند. SAH و مننژيت به ترتيب دو علت عمده سردرد رعدآسا بودند. برغم بسياري مطالعات كه ميگرن را شايعترين علت سردرد رعدآسا ميدانند، در بخش اورژانس خونريزيهاي اينتراكرانيال شامل: SAH و ICH، مجموعا علت شايعتري بودند. لذا بيماران با سردرد رعدآسا بايد مورد توجه بيشتر براي علت زمينه اي قرار بگيرند. كليدواژه‌ها: سردرد رعدآسا، اتيولوژي، سردرد حاد، خونريزي تحت عنكبوتيه، ميگرن، خونريزي داخل مغز.

ABSTRACT Background and Aim: Headache is one of the most common reasons causing the patients to refer to pain clinics. Most people have experienced severe headache at least once in their lifetime. This study aimed to investigate the prevalence of thunderclap headache and associated symptoms in Sanandaj. Material and Methods: This descriptive study evaluated all patients admitted to Tohid Hospital in Sanandaj with acute or sudden headaches from October 2012 to September 2013. Data were collected from the patientsʹ records. Using SPSS version 18, data were analyzed by descriptive statistics, T-test, Fisherʹs exact test, Chi-square, and Logistic regression. Results: Based on the sites of the headache, 43 (36.1%) and 24 (20.2%), patients had frontal headache and generalized headache, respectively. 58 patients (48.7%) had a space-occupying lesion in the brain. 47 (39.5) patients had thunderclap headache. Among the patients with severe headache, 30 (25.2%) patients had subarachnoid hemorrhage, which was more common in the group with thunderclap headache. Results of logistic regression showed that risk of having brain injury in the patients suffering from headache of less than one week duration increases up to 11.657 times (P=0.027).This risk increases in the patients with headache aggravated by coughing or sneezing and headache with no previous history to 42 times (P=0.006) and 5.6 times respectively (P=0.052). Conclusion: Headaches aggravated by coughing, sneezing, and with no previous history were associated with higher incidence of space-occupying lesions (brain tumor, S.A.H,…). Also subarachnoid hemorrhage (SAH) and meningitis were two major causes of thunderclap headache. Other studies showed that migraine is the most common cause of thunderclap headache, but in emergency wards, intracranial hemorrhages including SAH & ICH were more common causes of this type of headaches. Therefore, more investigations are required for the patients with thunderclap headache. Keywords: Acute headache, Thunderclap headache, SAH, ICH, Migraine.