ملاحظات طراحي تاسيسات تهويه سازه هاي دفاعي زيرزميني

امروزه به جهت تهديدات دشمن، اغلب سازه هاي حياتي و مهم در زير زمين احداث مي شوند. زيرزميني بودن و استتار و اختفاي اين سازه ها شرايط و محدوديت هاي خاصي را بر تاسيسات مكانيكي آن ها تحميل مي كند كه در مورد ساير ساختمان ها اين ملاحظات به هيچ عنوان مطرح نيست. طراحي مناسب تاسيسات مكانيكي سازه هاي زيرزميني با رويكرد پدافند غير عامل بـراي شرايـط عـادي و بـحران، آنقدر ضروري و حساس است كه در صورت طراحي نامناسب تاسيسات، نه تنها آسيب پذيري كاهش نيافته، بلكه يك سازه امن زيرزميني مي تواند تبديل به يك گورستان جمعي زيرزميني شود. چرا كه تاسيسات اين سازه ها ساده ترين راه شناسايي آنها بوده و آسيب پذيرترين و از طرفي ضروري ترين بخش يك سازه زيرزميني است. هدف اين مقاله، انتقال تجارب نگارنده در مورد ملاحظات طراحي تاسيسات تهويه و سرمايش و گرمايش سازه هاي زيرزميني با رويكرد پدافند غيرعامل خصوصا اختفا و استتار مي باشد. انواع روش-هاي متداول تهويه مطبوع و مزايا و معايب هر يك مورد بحث و بررسي قرار گرفته آنگاه با توجه به جميع ملاحظات فني و اقتصادي و پدافند غير عامل، سيستم تاسيسات گرمايش و سرمايش و تهويه مناسب يك سازه زيرزميني پيشنهاد شده است. در نهايت راهكارهاي اجرائي براي جلوگيري از ورود دود و آلودگي به محل تجمع افراد و همچنين راهكارهائي براي استتار و اختفاي فن ها در دهانه تونل و همچنين شفت هاي خروج هواي آلوده بيان شده است. راهكارهاي اجرائي اشاره شده در پروژه هاي مختلف به كار برده شده و صحت عملكرد آنها اثبات شده است كه به دليل محرمانه بودن از ذكر جزئيات فني آنها خودداري شده است.