توصيف آوايي گويش تاتي اشتهاردي

The Phonetic Description of Eshtehrdi Dialect

شناسايي، گردآوري و مطالعه در باره گويش هاي محلّي، نه تنها از نابودي آن ها جلوگيري مي كند، بلكه سبب استحكام روابط فرهنگي ميان امروز و ديروز مي گردد و زمينه تقويت و توسعه زبان و فرهنگ ملّي را نيز فراهم مي آورد. گويش تاتي اشتهاردي، از آن دست گويش هاي جنوب غربي ايراني است كه با همه ديرينگي، هنوز به حيات خود ادامه مي دهد و با توجه به منطقه جغرافيايي آن، تا چند دهه پيش، دست نخورده باقي مانده بود؛ امّا اينك به دلايل مختلف رو به اضمحلال نهاده، در برابر قدرت زبان و فرهنگ ملّي عقب نشسته است. حضور عناصر زباني قديم در اين گويش و حفظ ارتباط با زبان هاي ايران باستان و نيز وسعت دامنه واژگاني و تنوّع ساخت هاي دستوري، از خصايص اصلي اين گويش است. در اين نوشتار با انجام مقايسه اي آواشناختي ميان واژگان مشترك اين گويش با زبان فارسي، تصويري روشن از ويژگي هاي آوايي آن ارايه نموده ايم؛ كاري كه تاكنون صورت نگرفته است و انجام آن مي تواند در شناخت ماهيّت گويش تاتي اشتهاردي و ميزان ارتباط و نحوه تعامل آن با گويش هاي هم تبارش مفيد واقع شود. بررسي ها نشان مي دهد كه تمايزات آوايي گويش تاتي اشتهاردي با زبان فارسي، در سه بخش آغازين، ميانين و پاياني كلمات بروز كرده و از چهار قاعده ابدال، حذف، اضافه و قلب، تبعيّت مي كند.

Identification, collecting and studying on the local dialects, cause not only consolidation of cultural relation between today and yesterday, but also prevent destruction of dialects and provide a condition for improving and developing of national language and culture. Eshtehardi Tatty dialect, the dialect of the south-west Iran, with all that antiquity, is still alive and regarding its geographic region, had been remained intact until a few decades ago. But now for various reasons is eliminated against the power of national language. The presence of some elements of relation with the ancient language in this dialect, the maintenance of relation with the ancient languages of Iran and also the extent of lexical scope and diversity of grammatical structures are the main features of this dialect. In this article, according to a phonetic comparison between the common words of this dialect with Persian language, we have tried to present a clear picture of its phonetic features. Such a work has not been done so far and it can be very useful in understanding the nature of Tatty dialect and in discovering the relation and interaction of this dialect with the dialects in the same root. Our study shows that the phonetic distinctions of Tatty dialect with the Persian language appears in the first, middle and final part of words, and follows four phonological transformation, deletion, addition and metathesis.