بررسي جنبه هاي موسيقايي رمان كليدر (محمود دولت آبادي)

Researching musical elements in novel"Kelidar"(Mahmood Dowlatabady)

محمود دولت آبادي از نويسندگان شاخص ادبيات معاصر ايران است و شاهكار او، رمان كليدر در ادبيات داستاني از جايگاهي ويژه و ممتاز برخوردار است. خلق زبان تازه، بيان شاعرانه در توصيف ماجرايي تاريخي و تلفيق ادبيات و تاريخ به بهترين شكل، احياي سنتهاي ادبي كلاسيك و بهره گيري از گنجينه ي عظيم ادبيات سنتي با هدف احياي زبان فارسي به عنوان يك هويت ملي، از جمله مواردي است كه اين رمان را در ميان آثار هم نوع خود و درميان رمان هاي ديگر نويسندگان معاصر، برجستگي و صلابتي خاص بخشيده است. بررسي هاي زيادي پيرامون زبان دولت آبادي، ساختار شناسي و بررسي عناصر داستاني و همچنين عناصر خيالي در اين رمان انجام گرفته است؛ اما حتي در همين مورد اخير نيز به ابعاد شاعرانه به صورت همه جانبه و گسترده پرداخته نشده است. در اين مجال كوتاه بر آنيم تا از منظر موسيقي و كاربرد هاي آن در زبان شعر به بررسي يكي از جنبه هاي شاعرانه در اين رمان بپردازيم. به اين منظور عناصر موسيقايي از متن كليدر- (مجلدات1-10)- استخراج و تحت عناوين مختلف تقسيم بندي گرديده است. سپس در پيكره ي اصلي مقاله اين عناوين به همراه نمونه ها به تفصيل مورد بحث و بررسي قرار گرفته اند. طبق نتايج به دست آمده از اين پژوهش، انواع تكرار ها، هنجارگريزي هاي نحوي، سجع پردازي و استفاده از اوزان عروضي از جمله موارد موسيقي سازدر متن كليدر هستند كه نثر اين رمان را به نثري شاعرانه، البته با ويژگي هايي بديع و ابتكاري، مبدل ساخته اند.

Mahmood Dowlatabady is one of the best writers in temporary Farsi literature. His great novel "Kelidar" has a high situation among Farsi novels. Using poetic language to describe a historical event, combining history and literature in the best way, reliving classic literary traditions, and using elements of classic literature to relive Farsi language as a national identification make this novel the greatest. Many researches had been done about structure, fictional elements and… in this novel. In this essay we discuss about musical usage as one of the poetical aspect in this novel. For that, the musical elements of Kelidar are extracted from the text (v.1-10) and are categorized in many titles. In this essay, we have discussed about these titles with the related examples. According to the results, many kinds of repetitions, application of riming prose, syntax deviation from the norm as well as using the rhythm of prosody are the main titles made "Kelidar" poetical, with new special characteristics in prose.