جنبه‌هاي بلاغي داستان‌هاي عاميانه

Rhetorical Aspects of the Iranian Folk Stories

داستان‌هاي عاميانه از نظرگاه‌هاي گوناگون قابل بررسي‌اند. علي رغم عنوان «عاميانه» كه به نوعي، فروداشت سطح هنري و ادبي آن‌ها به شمار مي‌آيد، يكسره از ارزش‌هاي ادبي خالي نيستند. اين داستان‌ها در محافل پر رفت و آمد مردم نقل مي‌شده و نقالان، راويان و پردازندگان آن‌ها براي جذب مخاطبان و همراهي آنان تا پايان داستان، علاوه بر ويژگي‌هاي سرگرم كنندگي، تنوع شخصيت‌ها و ماجراها، طنز و پايان خوش، به جنبه‌هاي زيباشناسانه بيان و نثر خويش نيز عنايت داشته‌اند. برخي از اين داستان‌ها تركيبي از نثر فرهيخته و عاميانه‌اند؛بويژه در صحنه‌ها و لحظه‌هاي پرشور و سرنوشت ساز و حماسي يا احساسي، نثر از گونه‌اي ديگر مي‌شود و راوي يا نويسنده، شوق و ذوق ادبي بيشتر و پررنگ تري به نمايش مي‌گذارد. از اين روي، از منظر زيبايي شناسي مي‌توان شگردهاي هنري گوناگون بيان و بديع را در اين داستان‌ها با بسامد فراوان و چشمگير سراغ گرفت. اين مقاله با بررسي هفده داستان بلند عاميانه، كوشيده است جنبه‌هاي زيبايي شناسي آن‌هارا بكاود و تحليل كند.

Iranain folk stories can be checked from different viewpoints. Despite their title of "folk" that somehow, can be considered as no high level and fine texts, they are not entirely devoid of literary and artificial values and aesthetic aspects. These stories have been quoted in crowded circles and their writers or narrators, in addition to the characteristics like entertainment, variety of characters and events, humor and a happy ending, have had enough emphasis on the aesthetic aspects of their tales to attract their audiences and keeping them interested in their narrations to the end. Some of these tales are combination of top and folk styles and especially in the passionate, decisive and heroic moments or emotional scenes, the writers or narrators have been tried to show their more aesthetic powers and literary enthusiasm in their narrations. Thus from an aesthetic point of view, we can find several samples and examples of rhetoric in them. This article tries to find rhetorical aspects of the seventeen Iranian famous folk stories and analyze them to show their literary values.