پديد آورندگان :
يزدانيان، محسن نويسنده استاديار گروه گياه‌پزشكي، دانشكده توليد گياهي، دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان. , , سياه بالايي، طاهره نويسنده دانشجوي سابق كارشناسي ارشد، گروه گياه‌پزشكي، دانشگاه آزاد اسلامي واحد گرمسار. , , موسوي انزبي، حيدر نويسنده استاديار گروه گياه‌پزشكي، دانشگاه آزاد اسلامي واحد خوي. ,
كليدواژه :
شپشه گندم , توليد نتاج , غلات , خاك دياتومه , مرگ و مير
چكيده فارسي :
چكيده
در اين پژوهش اثر نوع غله، دز و زمان درمعرض گذاري روي كارايي حشره كشي پايا (فرمولاسيون ايراني خاك دياتومه) عليه حشرات كامل شپشه ي گندم Sitophilus granarius (L.)، بررسي شد. آزمايش‌ها در دماي 2 ± 26 درجه ي سلسيوس، رطوبت نسبي 5 ± 65 درصد و تاريكي مداوم انجام شدند. مرگ و مير حشرات كامل روي دانه‌هاي گندم، جو، برنج و ذرت تيمار شده با دزهاي 125/0، 25/0، 5/0، 1 و 5/1 گرم بر كيلوگرم پس از 1، 2، 7 و 14 روز شمارش شد. براي بررسي توليد نتاج، كليه حشرات كامل پس از 14 روز از ظروف تيمار حذف شدند و پس از 45 روز تعداد حشرات كامل به تفكيك زنده و مرده شمارش شد. طبق نتايج، اثر سه فاكتور روي مرگ و مير معني‌دار بود. مرگ و مير پس از 1 و 2 روز در تمامي دزها و روي هر چهار غله بسيار كم بود. پس از 7 روز، بيشترين تلفات روي ذرت و حداكثر حدود 40 درصد بود. كارايي حشره‌كشي پايا تنها روي ذرت و پس از 14 روز در دزهاي 1 و 5/1 گرم بر كيلوگرم (به ترتيب 83/95 و 14/90 درصد) قابل توجه بود. توليد نتاج در اثر استفاده از پنج دز روي جو و سپس گندم (به ترتيب 75/14 تا 75/25 و 75/4 تا 75/21 عدد حشره كامل در هر ظرف) بيشتر بود. كمترين ميانگين توليد نتاج نيز به ترتيب روي برنج (0 تا 25/0) و ذرت (5/0 تا 11/3) ديده شد كه در تمامي دزها فاقد اختلاف معني‌دار بودند. طبق نتايج، براي جلوگيري از افزايش جمعيت در نسل‌هاي F2 و پس از آن، كنترل 100 درصدي حشرات كامل اين آفت به ويژه روي جو و گندم الزامي مي‌باشد.
واژه هاي كليدي: توليد نتاج، خاك دياتومه، شپشه گندم، غلات، مرگ و مير.
چكيده لاتين :
Abstract
In this study, efficacy of Paya® (Iranian diatomaceous earth) in different doses and exposure intervals on different grains evaluated against adults of the granary weevil, Sitophilus granarius (Col.; Curculionidae). All experiments carried out at 26 ± 2?C, 65 ± 5% R.H., and continuous darkness. Adults’ mortality counted after 1, 2, 7 and 14 days on wheat, barley, rice and maize kernels treated with five dose rates of 0.125, 0.25, 0.5, 1 and 1.5 g/kg-1. To assess progeny production, all dead and alive adults were removed and treated grains left at the same conditions for 45 more days. Then, the number of adults emerged on treated grains was counted. Insecticidal efficacy of Paya® was highly affected by the type of grain, dose rate, and exposure interval. Observed mortalities after 1 and 2 days on four grains were very low for all doses. After 7-day interval, highest mortalities on wheat, barley and rice (14.52, 11.61 and 6.69 percent, respectively) occurred by using the highest dose, but in the case of maize, mortalities caused by doses of 0.5, 1 and 1.5 g/kg-1 reached up to 35.27, 40.90 and 38.26 percent, respectively. Insecticidal efficacy of Paya® was only notable on maize after 14-day interval and by using high doses of 1 and 1.5 g/kg-1 and it reached up to 95.83 and 90.14 percent, respectively. Evaluation of progeny production showed that numbers of F1 adult progenies were higher on barley (14.75-25.75 adults) and wheat (4.75-21.75 adults), respectively. The lowest progeny productions were also observed on rice (0.0-0.25 adults) and maize (0.5-3.11 adults), respectively, which had no significant differences at all doses used. As a conclusion, 100% control of adults of this pest especially on barley and wheat is needed for suppression of population increase at F2 and following generations.
Keywords: Diatomaceous earth, Grains, Granary weevil, Mortality, Progeny production.
