نقش مديريت دانش در برنامه‌ريزي راهبردي كتابخانه‌هاي دانشگاهي

The Role of Knowledge Management in Strategic Planning of University Libraries

هدف: بررسی و تبیین نقش مدیریت دانش در برنامه‌ریزی راهبردی از دیدگاه مدیران و كتابداران كتابخانه‌های دانشگاهی است. روش پژوهش: با استفاده از ابزار پرسشنامه، نظر 38 مدیر (رؤسا و معاونان) و 151 كتابدار شاغل در كتابخانه‌های مركزی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران، به‌تفكیك، درباره نقش مدیریت دانش در برنامه‌ریزی راهبردی پیمایش شده است. یافته‌ها: بیش از نیمی از افراد بر تعریف سه مرحله‌ای كوینتاس و همكاران (1997) از مدیریت دانش اتفاق نظر دارند؛ مدیران و كتابداران بر كاربردی بودن مدیریت دانش در برنامه‌ریزی كتابخانه توافق دارند و بهترین راه برای بهبود آینده‌نگری در كتابخانه را به‌كارگیری مدیریت دانش در برنامه‌ریزی دانسته‌اند؛ آنان مدیریت دانش را به‌ترتیب در ابعاد سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی خدمات اطلاعاتی، تولید مدل و تفكر در حیطة برنامه‌ریزی راهبردی سازمان خود كاربردی معرفی كرده‌اند. یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان داد كه 14.57 درصد از مدیران و كتابداران،مدیریت دانش را در نظارت همه‌جانبة‌ بر برنامه‌ریزی راهبردی دخیل می‌دانستند. همچنین67.57 درصد از ایشانمدیریتدانشرا در همة زمینه‌های تعریف‌شده دربرنامه‌ریزیراهبردی كتابخانةخود كاربردی تعریف نمودند. یافته‌های این پژوهش مدیریت دانش را به‌ترتیب در سیاست­گذاری و تصمیم­گیری (51.18 درصد)، برنامه­ریزی خدمات اطلاعاتی (81.14 درصد)، تولید مدل (76.4 درصد)، تفكر(23.4 درصد) در حیطة برنامه‌ریزی راهبردی دانشگاه خود كاربردی معرفی كردند. نتیجه‌گیری: در این پژوهش با بهره‌گیری از نظرات جامعة مورد پژوهش تعاریف متعدد مدیریت دانش و برنامه­ریزی راهبردی در كتابخانه­های دانشگاهی مورد تبیین قرارگرفت.تفاوت استنباط نتایج حاصله از بررسی موضوعات اساسیِ پیرامون مدیریت دانش در برنامه­ریزی راهبردی حاكی از آن است كه مدیران و كتابداران كتابخانه‌های دانشگاهیافراد مختلف در جامعة مورد پژوهش، معانی ضمنی متنوعی را از مفهوم مدیریت دانش در برنامه‌ریزی راهبردی كتابخانه‌ها دریافت می‌كنند، اگرچه این تفاوت‌ها از نظر آماری معنی­دار نبوده است اما این آشفتگی قابل درك است، زیرا اصطلاحات و حوزه‌های جدید معمولاً تردید‌هایی منطقی ایجاد می‌كنند. به هرحال، این تفاوت‌ها از نظر آماری نیز معنادار نبوده است.

Purpose: To identify and explain the role of knowledge management in strategic planning from the viewpoints of managers and librarians of university libraries. Methodology: 38 managers and 151 librarians working in central libraries of Tehran public universities were surveyed using a questionnaire. Results: More than half of the people have agreed on Quintas et al. (1997) definition of knowledge management. Both managers and librarians were in agreement about the application of knowledge management in strategic planning and believed that the best way to promote future in libraries is to employ knowledge management in planning. They regarded the application of knowledge management in strategic planning of their organization in respectively policy and decision making, information services planning, model production and thinking. Conclusion: The difference between the viewpoints of managers and librarians of university libraries about the knowledge management concept in strategic planning is understandable. Any new term or study area causes logical doubts. However, the differences were not statistically significant.