بوم روستا؛ الگويي براي پايداري سيستم‌هاي روستايي در ايران

Eco-Village; a Model for Sustainability of Rural Systems in Iran

ايجاد يك محيط سالم در نواحي روستايي يكي از مهمترين مسايل محيطي است كه نه تنها در سياست‌هاي توسعه‌ي روستايي، بلكه در سياست‌هاي سرزميني نيز اهميت فراواني دارد. در اين راستا، لزوم توجه به الگويي از سكونتگاه زيستي كه از پايداري لازم در توسعه برخوردار باشد و در همه‌ي زمينه‌هاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، سياسي و زيست‌محيطي به بهترين وجه به كار گرفته شود، بيش از پيش احساس مي‌گردد. الگوي بوم روستا به عنوان يكي از رويكردهاي نوظهور در توسعه‌ي پايدار روستايي در سطح محلي است كه مي‌تواند نقش موثري در حفظ محيط زيست‌ طبيعي و ارتقاي كيفيت زندگي در سكونتگاه‌هاي روستايي كشور داشته باشد. در اين راستا، هدف تحقيق حاضر با استفاده ازروش اسنادي و كتابخانهاي به دنبال شناسايي ماهيت و ابعاد بوم روستا و تجربيات جهاني مرتبط با آن و نيز ضرورت و امكان توسعه آن در مناطق مختلف كشور مي‌باشد. يافته‌ها نشان مي‌دهد بوم روستا بر كاهش ضايعات و بازيافت آن، بهبود كارايي انرژي، كاهش آلودگي‌هاي صنعتي، كاهش مصرف آب، حفاظت از فضاي سبز، جلوگيري از پراكندگي نامنظم روستايي، امنيت و مشاركت روستاييان در امر توسعه تاكيد دارد و الگوي اكوويلج در حال فراگير شدن به واكنش به چالش‌هاي ناشي از الگوهاي زيست ناپايدار است. انواع مختلفي از بوم روستا در سراسر جهان وجود دارد. در ايران، تاكنون طرح مشخصي بر اساس الگوي بوم روستا كه بطور كامل و جامع همه ابعاد بوم روستا مورد توجه قرار گرفته باشد، اجرا نشده است و صرفاً فعاليت‌هايي بطور پراكنده در زمينه‌هاي محدودي مانند فن‌آوري بيوگاز، مديريت پسماند، كمپوست، روستاهاي خورشيدي و استفاده از انرژي باد و خورشيد در تعدادي از روستاها اجرا گرديده است، ولي با توجه به ظرفيت‌هاي نهادي موجود، ضرورت و نيز امكان شكل‌گيري بوم روستا در مناطق مختلف كشور و پيوستن به شبكه‌ي جهاني اكوويلج وجود دارد.

Creating a healthy environment in rural areas is one of the most important environmental issues, which is important not only in rural development policies, but also in territorial policy. In this respect, the necessity of paying attention to a model of the biological habitat which has the required sustainability for the development and are used at the best in all economic, social, cultural, political and environmental fields is felt more than before. Eco-village patterns as one of the new approaches in rural planning can play an effective role in protecting the natural environment and promoting the quality of life at local level in the rural settlements of the country. The present study, aims to explain the concept of eco-village, the historical background and dimensions and the global experiences related to the topic, using the descriptive method( the library and archives). Based on the finding, eco-village emphasizes on waster reduction and recycling, improving energy efficiency, reducing the industrial pollution, reducing water usage, protecting the green space, preventing the irregular distribution of villages, security and participation of the villagers in development plans .There exists different kinds of Eco-villages in the world.. Up to now in Iran no clear plan, based on the pattern of Eco-village which all aspects of Eco-village has been fully and comprehensively being considered, has been implemented and only a few scattered activities in limited area such as biogas technology, waste management and composting, solar villages and wind and solar energy have been performed in a number of the villages. But with respect to the existing capacities, there exists the possibility of forming Eco-village in different parts of Iran and connecting to the global Eco- village network.