توزيع پارك‌ها و ارزيابي كيفيت آنها در سطح شهرها با استفاده از مدل VIKOR (نمونه موردي: شهر عنبرآباد ، استان كرمان)

Assessment of distribution and quality of parks in Anbarabad city with Vikor model

پارك‌ها به عنوان يك عنصر كالبدي، سهم عمده اي در تحقق كاركرد تفريحي براي شهروندان ساكن در فضاهاي شهري برعهده دارند. تحقق جنين كاركردي به دو فاكتور اصلي "مكانيابي و توزيع بهينه" و "تنوع كاركردي" وابسته است زيرا اولا حس زيبايي شناسي و تفريح حق هر شهروندي است و ثانيا پارك ها نقش چندكاركردي "اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و زيست محيطي" را براي فضاهاي شهري بر عهده دارند. لذا هدف تحقيق حاضر؛ بررسي توزيع آمايشي و بررسي وضعيت پارك‌هاي شهر عنبرآباد به لحاظ شاخص هاي كمي و كيفي پرداخته است. نوع تحقيق؛ توصيفي- تحليلي بوده و روش گرداوري داده ها؛ بررسي آمار سازماني، كتابخانه اي و ميداني مي باشد. جامعه آماري شهروندان ساكن شهر عنبرآباد، و كارشناسان ذيربط مي باشند. حجم جامعه نمونه شامل50 نفر از كارشناسان و 300 نفر از شهروندان مي باشد. وزن‌دهي متغيرها توسط مدل تحليل سلسله مراتبي(AHP) در محيط نرم افزار Expert Choice انجام شد. استفاده تحليل داده ها با استفاده از تكنيك رتبه بندي VIKOR ، و قابليت گرافيكي نرم افزار GIS انجام شد. نتايج پژوهش نشانگر سرانه پايين پارك و فضاي سبز (4/4 مترمربع) نسبت به استانداردهاي ملي و جهاني، توزيع نامناسب پارك ها، و مطلوبيت پايين پارك‌هاي شهر عنبرآباد از ديدگاه شهروندان مي‌باشد. نتايج حاصل از مدل ويكور نشان داد پارك لاله، پارك شهرك امام، پارك محله مختارآباد و پارك كوه فجر داراي بالاترين و پارك محله زيارت، پارك حسين آباد، و پارك محله عباس آباد داراي كم ترين كيفيت و مطلوبيت مي باشند. بررسي تك تك شاخص ها نيز نشان داد از ميان همه پارك هاي شهر؛ تنها پارك لاله است كه شاخص هاي مطلوبيت و كيفيت آن تا حدي ارتقا يافته است.

Parks “as physical elements” have dominant roles in context of realization of recreational function in urban spaces. Realization of this function depends on two basic factors:“optimum distribution” and “function diversity”. Aim of this research is assessment of distribution and quality of parks among citizen of Anbarabad city. In this study, field observation and review, referring to statistics and information in master plan of Anbarabad are methods for data gathering. For a suitable rating, and the factual affect of each index, the weighting method of paired comparisons(AHP)has been used. For the data analysis Vikor model technique was used. The findings showed: the per capita for the park in Anbarabad city (4.4 square) in comparison with national & international standards is very low, and the parks distributed is unsuitable. The findings of Vikor model showed the best of parks in Anbarabad city are: laleh, shahrake-e- emam, mokhtarabad, abasabad. Ziarat, hossinabad, and abassabad have unsuitable quality. Assessment of indexes showed that Laleh park has the best development indexes among others.