اخلاق و سياست در انديشه سياسي مكتب فرانكفورت

Theology and Politics in Political Thought of Frankfurt School

بر اساس چارچوب نظري هابرماس از «نسبت اخلاق و سياست» در سير تاريخ انديشه سياسي غرب، اخلاق و سياست در دوره كلاسيك و در سنت ارسطويي حول مفهوم «سعادت» با هم عجين مي شوند، زيرا اخلاق سعادت را تعريف مي‌كند و سياست در خدمت تحقق مفهوم سعادت قرار مي گيرد. حال آنكه در انديشه سياسيِ مدرن و در سنتِ هابزي، اخلاق و سياست از هم جدا مي شوند، زيرا سياست هدف خود را نه سعادتمندكردن و بافضيلت نمودن شهروندان، بلكه كنترل و مديريت غرايز انساني براي ايجاد «امنيت» و تحقق «رفاه» تعريف مي-كند. با اين توصيف و طبق چارچوب نظري هابرماس، مقاله حاضر بر اين نظر است كه در انديشه متفكران مكتب فرانكفورت، اخلاق و سياست همانند سنت كلاسيك حول مفهومي اخلاقي به هم پيوند مي خورند، با اين تفاوت كه حلقه اتصال اخلاق و سياست در مكتب يادشده، نه مفهوم «سعادت» بلكه مفهوم «رهايي» است؛ مفهومي كه منطبق بر «اخلاق فضيلت» است. با اين توضيح كه هر يك از متفكران اين مكتب، راه تحقق «رهايي» را در مكانيزمي خاص خود تعريف مي‌كنند. هوركهايمر «خرد عيني»، آدورنو «زيبايي»، ماركوزه «بازسازي عقلاني جامعه» و هابرماس «گفت وگو» را راه رسيدن به رهايي مي دانند.

According to theoretical view of Habermas on “relation between ethics and politics” in history of western political thought, the ethics and politics in classic era and aristotelian tradition are ingrained around the concept of welfare, because the ethics defines the welfare and the politics serves as achieving welfare concept. Although, in the modern political thought and in Hobbsian tradition, the ethics and politics are seperated from each other, because the politics defines its goal, not as prospering and giving excellence to its citizens, but as controlling and managing the human instinct for the creation of “security” and achieving “prosperity”. With this description and according to the theoretical framework of Habermas, the present paper believes that in the views of Frankfurt school intellectuals, the ethics and politics merge around the ethical concept like the classic tradition, the only difference is that the joining of ethics and politics is not “prosperity" concept but it is the “salvation” concepts; the concept that is compatible with “excellence concept”. We should add this point that any of this school intellectuals considers the “salvation” achievement way in its special mechanism. Horkhimer, “the objective intellect”, Adorno, “aeshetics”, Markoze, “the intellectual reconstruction of society”And Hobermas, “the dialogue” is the way of achieving the salvation.