رنج كنش ساز و ريشه‌هاي انقلابي آن در انديشه سياسي ماركس

Suffering, Action making in Marxʹʹs Political Thought

اين مقاله به دنبال بررسي ديدگاه كارل ماركس، به عنوان جامعه‌شناس و فيلسوف سياسي در ارتباط با برساخت عيني شرايط وقوع انقلاب با توجه به مفهوم كليدي رنج انساني است. ماركس در بررسي شرايط و زمينه‌هاي وقوع انقلاب، بر مفهوم رنج (كه آن را در قالب اليناسيون و شرايط عيني و ذهني منتهي به وقوع آن تعريف مي‌كند) تمركز كرده و از وجه پارادوكسيكال رنج سخن مي‌گويد كه مبتني بر تواماني وجوه مثبت و منفي رنج اجتماعي پرولتاريا است. از ديد او، پيش شرط تحقق پراكسيس و كنش انقلابي، وابسته به وجود عيني و ذهني رنجي اجتماعي است كه با تحقق آگاهي (عيني و ذهني) پرولتاريا نسبت به آن و خروج از وضعيت اليناسيون، مي‌تواند او را از ابژه منفعل به سوژه فعال امر اجتماعي در جهت برساخت كنش انقلابي تبديل كند. در اين راستا او به عنوان فيلسوف سياسي و جامعه شناس از نقش دين (كه به زعم او برساخت عامدانه طبقه سرمايه دار براي آگاهي بخشي كاذب و خنثي كردن اثر رنج اجتماعي موجود است) غافل نيست و آن را به مثابه مانعي در جهت به اوج رسيدن رنج اجتماعي پرولتاريا و تبديل آن به محركه عيني لازم براي انقلاب نكوهش مي‌كند. بنابراين ماركس با اذعان به وجه ايجابي رنج (علي رغم تعينات سلبي اجتماعي آن)، آن را در فرايند برساخت كنش سياسي پرولتاريا (انقلاب) به مثابه يك نيروي حياتي، پيش برنده و حتي ضروري در پروسه ديالكتيك تحول اجتماعي و سياسي مورد توجه قرار مي‌دهد.

This paper seeks to study Carl Marx’s view, as a sciologist and political philosopher concerning the objective conception of revolution occurrence requirement focusing on human suffering key concepts. In examining the requirements of revolutuion occurrence, Marx focused on the suffering concept (that he defines in alineation form and objective and subjective requirements leading to its occurrence) and talks aboat the paradoxical aspect of suffering that is based on toghetherness of positive and negative aspects of proletariat social suffering. From his viewpoint, the precondition of Praxis achievment and revolutionary action, is dependent on objective and subjective existence of social suffering that can turn it from passive state to active issue of social affair along with revolutionary action infrastruture by means of proletariat awareness(objective and subjective) achievement and egression of alineation state. In this path, he as political philosopher and sociologist, is not unaware of religion’s role (that in his view it is the purposeful infrasructure of aristocrats for false informing and neutralizing the effect of existing social suffering). Therefore, Marx by acknowledging the affirmative aspect of suffering (in spite of social privative determinations), attends to it in proletariat (revolution) political action process as a vital, driving and even necessary force in the dialectic process of social and political evolution.