بررسي تاثير مداخله از طريق دو روش آموزش چهره به چهره و پمفلت آموزشي بر تفكيك، جداسازي و بازيافت پسماند در شهر كلاله

The effect of intervention through both face to face training and educational pamphlets on separation and recycling of solid waste in the Kalaleh City

زمینه و هدف: جمع‌آوری و دفع بهداشتی پسماند نقش مهمی در سلامتی افراد جامعه دارد. روش جداسازی و تفكیك در مبدا یكی از مهمترین و كم هزینه‌ترین روش‌های جدا‌سازی و تفكیك مواد زاید محسوب می‌شود. این مطالعه با  هدف فرهنگ‌سازی و آموزش مردم در امر بازیافت و كاهش پسماند در دو منطقه شهر كلاله با استفاده از دو روش آموزشی انجام شد. روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی بوده كه در شهر كلاله انجام شد. شهر كلاله با توجه به بافت اجتماعی و فرهنگی به 6 منطقه تقسیم شد. با استفاده از نمونه‌گیری خوشه‌ای دو منطقه بصورت تصادفی انتخاب شد. تعداد نمونه در هر منطقه 120 مورد بود. یك گروه تحت آموزش چهره به چهره و گروه دوم از طریق بسته آموزشی آموزش دیدند. مدت جمع‌آوری پسماند‌ها مدت 60 روز بود. بعد از این مدت مجددا پرسشنامه برای دو گروه  توسط رابطین تكمیل و تاثیر روش‌های آموزشی بررسی شد. یافته‌ها: از نظر تفكیك پسماند در گروه آموزش چهره به چهره، قبل از آموزش 70/8 درصد پسماند‌ها را تفكیك می‌كردند كه بعد از ارائه آموزش به خانوارها میزان تفكیك پسماند به 95 درصد رسید. در گروه ارائه بسته آموزشی، قبل از آموزش 57/5 درصد پسماند‌ها را تفكیك می‌كردند كه بعد از ارائه آموزش از طریق بسته‌های آموزشی میزان تفكیك پسماند به 86/7 درصد رسید. میزان پسماند بازیافتی در هفته بین Kg 0/6 تا 1 به ازای هر فرد بود. این پسماندها شامل كاغذ، شیشه، ظروف پلاستیكی و ظروف فلزی بود. به طور متوسط در روش آموزش چهره به چهره Kg 91 و در روش بسته‌های آموزشی  Kg83 پسماند بازیافتی در هفته جمع‌آوری شد. نتیجه‌گیری: میزان آگاهی‌، نگرش و همكاری در جداسازی پسماند در هر دو روش بعد از آموزش افزایش داشت. اما در روش چهره به چهره میزان آگاهی و مشاركت در جداسازی پسماند بیشتر بود.  با ارائه آموزش‌های مستمر و برنامه‌ریزی شده از لحاظ روش آموزشی و همچنین وجود سازمان‌های تفكیك‌كننده پسماند می‌توان كمك شایانی به استفاده مجدد از پسماند نمود. این امر باعث آلودگی كمتر محیط زیست، كاهش انتقال بیماری‌های مختلف مرتبط با دفع غیر اصولی پسماندهای جامد، كاهش هزینه‌های درمان با افزایش سطح آگاهی مردم در خصوص مشكلات و معظلات پسماندهای جامد، كاهش حجم پسماند‌ها می‌شود.

Background and Objective: Collection and disposal of waste has an important role in public health. Isolation and separation procedures at the origin is considered as one of the most important and least costly methods of isolation and separation of waste. This study was aimed to culture and educate those involved in recycling and waste reduction in the Kalaeh City using two educational methods. . Materials and Methods:  This semi-experimental study was conducted in Kalaleh City. In the social and cultural context,   Kalaleh was divided into six regions. Using cluster sampling, regions were selected randomly. In each area, 120 samples were used. The first group was face-to-face trained and the second group received training through the training package. Waste collection period was 60 days. After this time, the questionnaires were again filled up  and the impact of teaching methods were investigated. Results: Face-to-face training resulted in increasing waste separation from 70.8 (before training) to 95%. Whereas, this figure in the group receiving training package increased from 57.5 (before training) to 86.7%. Waste recycling rate was between 0.6 to 1 Kg per person per week. These wastes included paper, glass, plastic, and metal containers. On average, the waste recycled in face-to-face training group and training package group was  91 and 83 Kg per week. Conclusion: Knowledge, attitude and cooperation in waste separation increased after training in both groups. However, in the face-to-face training group, the knowledge and participation in waste separation was more compared with training package group. Continuous training and organizing waste separators could be helpful to re-use waste. It causes less pollution of the environment, reduce the transmission of diseases associated with non-systematic disposal of solid waste, reduce costs and increase awareness about the problems and issues of solid waste, and reduce the solid waste volume.