بررسي اثر زمان پاشش اسيد ساليسيليك بر برخي از رنگدانه ها و خصوصيات ريخت‌شناسي ميوه گوجه فرنگي

Effect of foliar application time of salicylic acid on some of the morphology properties and pigments of tomato (Lycopersicum esculentum) fruit

سابقه و هدف: گوجه فرنگي به‌دليل نقش مهمي كه در تامين ويتامين ها و مواد معدني در تغذيه انسان دارد، از پتانسيل بالايي در صادرات برخوردار است. همچنين يكي از سبزي هاي مهمي است كه به‌علت داشتن انواع ويتامين ها، كاروتن، اسيدهاي مفيد، قند و املاح معدني نقش مهمي را در سلامت انسان ايفا مي‌كند. با توجه به اين كه گوجه فرنگي يكي از مهمترين محصولاتي است كه روز به روز مصرف آن رو به افزايش است، بنابراين جهت توليد محصول بيشتر در واحد سطح و افزايش كيفيت خصوصيات ميوه ي آن، از قبيل ميزان سفتي، افزايش ماندگاري و افزايش رنگيزه هايي كه در بهبود كيفيت رنگ و گوشت ميوه موثرند، انجام تحقيقات در اين زمينه از اهميت زيادي برخوردار است. مواد و روش‌ها: به‌اين منظور آزمايشي روي بوته هاي گوجه فرنگي رقم سوپرا در مجتمع كشت و صنعت دلند، واقع در منطقه دلند استان گلستان در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با 4 تكرار و 4 تيمار انجام شد. محلول‌پاشي ‌اسيد ساليسيليك با غلظت 4-10 مولار در زمان هاي مختلف شامل: (از زمان كاشت نشا تا زمان برداشت محصول، از زمان كاشت نشا تا شروع گلدهي، از زمان گلدهي تا زمان ميوه دهي و محلول‌پاشي با آب به‌عنوان شاهد) بيست روز پس از استقرار گياه به فواصل 15 روز انجام شد، ‌ كه از زمان شروع محلول-پاشي تا رسيدن كامل ميوه جمعاً 7 بار محلول پاشي شدند. صفات اندازه گيري شده شامل خصوصيات زراعي و ريخت‌شناسي مانند: تعداد برگ تا اولين خوشه، تعداد گل و ارتفاع بوته و خصوصيات اجزا عملكرد شامل تعداد ميوه، صفات بيوشيميايي از قبيل كلروفيل a، b، كلروفيل كل، كارتنوييد، آنتوسيانين برگ، آنتوسيانين ميوه، pH و اسيديته قابل تيتراسيون بود. براي اندازه گيري كلروفيل a، b و كلروفيل كل و همچنين كاروتنوييد در برگ گوجه‌فرنگي از روش آرنون (1995) استفاده شد. يافته‌ها: كاربرد اسيد ساليسيليك‌ از زمان كاشت نشا تا زمان برداشت محصول به‌طور معني داري باعث افزايش ميزان سطح برگ در اين گياه شد. همچنين استفاده از اين هورمون از زمان كاشت نشا تا زمان برداشت محصول باعث افزايش تعداد برگ تا اولين خوشه، تعداد گل در هر خوشه و تعداد ميوه در هر خوشه شد و به‌طور معني داري ارتفاع بوته گوجه فرنگي را كاهش داد. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج اين پژوهش به ‌طور كلي استفاده از ساليسيليك‌اسيد با غلظت 4-10 مولار در تيمار محلول پاشي از زمان كاشت نشا تا زمان برداشت محصول ميزان رنگدانه‌ها و كلروفيل كل افزايش يافته كه ناشي از افزايش فتوسنتز در گياه است.

Background and Objectives: Tomato plays an important role in providing vitamins and minerals in human nutrition, it has a great potential in exports. As well as it is an important vegetable due to its variety of vitamins, carotene, useful acids, sugar and minerals play an important role in human health. Regarding the fact that tomato is one of the most significant products and its consumption is rising up day after day, performing the extensive investigations is highly important in order to increase the production per unit and enhancing the quality of the fruits characteristics such as, stiffness, high preservation and increasing the pigment which affect the improvement the color and the pomace. Materials and method: In order to test salicylic acid on tomatoes (Supra cultivar) in Deland area in Golestan province an experiment was carried out based on complete randomized block design through the four replications and four treatments. A solution containing salicylic acid with 10-4 M concentration was sprayed at different times (from cultivating to harvesting the products, from cultivating to the flowering, from flowering period up to the fruiting. and water solution as a control) with 15 days interval. Measuring factors in this experiment included morphological characteristics such as the number of the first cluster of leaves, plant height and number of flowers, yield components characteristics including fruit number and biochemical traits like chlorophyll a, b, total chlorophyll, carotenoids, leaves anthocyanin, fruit anthocyanin, pH and titratable acidity, Determining the amount of anthocyanin of lead was according to the method of Vangr (1979). Arnon method (1995) was used for the measurement of chlorophyll a, b and total chlorophyll and carotenoids in tomato leaves. Results: Application of salicylic acid from seedlings transplanting to harvest significantly increased leaf area of the plant. Application of salicylic acid from seedling transplanting until harvest time to the first cluster to increase the number of leaves, number of flowers per cluster and the number of fruit per cluster, as well as significantly reduced plant height of tomato. Conclusion: According to the survey results, utilizing of typically 10-4 M salicylic acid, as the foliar application from beginning up to the end of cultivation, causes higher total chlorophyll pigments in the plant and the overall rate of photosynthesis.