اثربخشي روان‎درمان گروهي مبتني بر تحليل رفتار متقابل بر طرحواره‎هاي هيجاني معتادين در حال ترك

مقدمه: سو مصرف مواد يك اختلال عودكننده مزمن است و يكي از ويژگي‌هايي كه در آن تجربه مي‌شود هيجانات ناسازگار است. يافته‌هاي پژوهشي نشان مي‌دهند كه مولفه‌هاي هيجاني نقش‌ محوري در وسوسه مصرف مواد دارند. هدف پژوهش حاضر، بررسي اثربخشي درمان گروهي تحليل رفتار متقابل بر تعديل و كاهش طرح‌واره‌هاي هيجاني معتادين در حال ترك بود. مواد و روش‌ها: پژوهش مورد نظر از نوع روش‌هاي آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون، با گروه كنترل است. جامعه پژوهش عبارت بودند از: كليه مردان معتادي كه در سال 1393 به كلينيك‌هاي ترك اعتياد شهر تهران مراجعه كرده بودند. تعداد 30 نفر از افراد وابسته به مواد با استفاده از روش‌ نمونه‌گيري در دسترس انتخاب و به تصادف به يكي از گروه‌هاي آزمايش و كنترل تخصيص يافتند. درمان گروهي تحليل رفتار متقابل طي 10 جلسه (هر جلسه 90 دقيقه) انجام شد. داده‌ها با سطح اطمينان 0/95 به كمك نرم‌افزار آماري IBM SPSS 16 و با روش آماري تحليل كوواريانس چندمتغيره مانكووا تحليل شدند. يافته‌ها: نتايج تحليل كوواريانس حاكي از آن بود كه درمانگري تحليل ‌رفتار متقابل مي‌تواند در كاهش طرح‌واره‌هاي ‌هيجاني‌ ناسازگار اعتباريابي، نشخوار ذهني، گناه، غيرقابل‌كنترل بودن، سرزنش، تلاش براي منطقي بودن، ديدگاه ساده‌انگارانه نسبت به هيجانات، پذيرش هيجانات، توافق و افزايش خودآگاهي هيجاني، قابل‌فهم و درك بودن هيجانات، ارزش‌هاي برتر و ابراز احساسات در گروه آزمايش در مقايسه با گروه كنترل موثر است (0/05 ? p). نتيجه‌گيري: با توجه به اينكه افراد وابسته به مواد بيشتر در معرض هيجانات منفي قرار دارند، بنابراين؛ در چنين موقعيت‌هايي احتمالاً بدون برنامه و به‌صورت تكانشي عمل مي‌كنند. بنابراين، آموزش تحليل رفتار متقابل به اين افراد مي‌تواند ميزان كنترل آن‌ها را در موقعيت‌هاي استرسزا بالا ببرد.

Background: Substance abuse is a chronic relapsing disorder that one of its features is experiencing the maladaptive emotions. Research findings suggest that the emotional factors play a pivotal role in craving. The purpose of this study was to investigate the efficacy of group therapy of transactional analysis on adjustment and reduction of emotional schemas in withdrawing addicts. Materials and Methods: This study is an experimental research with a pretest-posttest design with a control group. The study population consisted of all male drug addicts who had referred to addiction withdrawal clinics of Tehran in 2014. A total of 30 drug-dependent persons randomly assigned to the experimental and control groups using the convenience sampling method. Transactional analysis group therapy was applied for the experimental group through ten 90-minute sessions. Data were analyzed by Multivariate analysis of covariances (MANCOVA), method with significance level of 0.95 using IBM SPSS 16 software. Results: Analysis of covariance results showed that transactional analysis can reduce maladaptive emotional schemas, validation, rumination, guilt, uncontrollability, blame, rationality, simplistic view of emotions, emotional acceptance, consensus and increasing emotional awareness, comprehensibility, expressiveness and the superior values in the experimental group. Conclusion: Considering that addicted people are more exposed to negative emotions, their rate of control in stressful situations can be increased by educating them in Transactional Analysis.