بررسي پتانسيل‌هاي اكوتوريسم و ژيوتوريسم شهرستان ماهنشان با استفاده از الگوي تحليل SWOT و تكنيك GIS

Evaluating the Potential of Ecotourism and GEO Tourism in Mahneshan Using SWOT Analysis Model and GIS Technique

در حال حاضر صنعت گردشگري يكي از منابع مهم توليد درآمد، اشتغال و ايجاد زير ساخت‌ها براي نيل به توسعه پايدار محسوب مي‌شود. شهرستان ماهنشان همانند ساير مناطق كشور علي‌رغم داشتن قابليت‌ها و توانمندي‌هاي فراوان در زمينه اكوتوريستم و ژيوتوريستم و جاذبه‌هاي طبيعي بي‌نظير و متنوع، همچنان براي گردشگران ناآشناست و مشكلات و موانع متعددي در جذب طبيعت‌گرد دارد. اين پژوهش شناسايي توانمندي‌ها و تنگناهاي اكوتوريسم و ژيوتوريسم شهرستان ماهنشان را با رويكردي راهبردي مد نظر دارد. تحقيق حاضر از لحاظ هدف، كاربردي – توسعه‌اي و از لحاظ روش انجام توصيفي – تحليلي است و با اتكا بر يافته‌هاي اسنادي و ميداني به بررسي موضوع پرداخته شده است. ابزار جمع‌آوري داده‌ها شامل مصاحبه و تكميل پرسشنامه بوده و با توجه به اطلاعات به‌دست آمده به بررسي جاذبه‌ها، امكانات و خدمات و وضعيت كلي اكوتوريسم و ژيوتوريسم در منطقه مورد مطالعه پرداخته شده است. در مراحل بعد براي تجزيه و تحليل اطلاعات و تعيين استراتژي‌ها و راهبردهاي توسعه اكوتوريسم و ژيوتوريسم از روش تحليل SWOT استفاده گرديد و در نهايت به ارايه راهبردها و استراتژي‌هاي مرتبط با توسعه اكوتوريسم و ژيوتوريسم منطقه پرداخته شد. نتايج يافته‌ها نشان داد كه منطقه مورد مطالعه با 10نقطه قوت و ضريب نهايي 51/3 و 8 فرصت و ضريب نهايي 39/3 در برابر 8 نقطه ضعف و ضريب نهايي 65/1و 8 تهديد با ضريب نهايي 65/1توانمندي‌هاي بسيار زيادي براي توسعه اكوتوريسم و ژيوتوريسم دارد؛ ولي ضعف‌ها و تهديد‌هاي موجود مانع از بالفعل شدن اين توانمندي‌ها گرديده است. بنابراين مي‌توان گفت استراتژي نهايي توسعه اكوتوريسم و ژيوتوريسم شهرستان ماهنشان يك استراتژي تهاجمي ‌و مبتني بر تقويت نقاط قوت و استفاده از فرصت‌هاي موجود در جهت غلبه بر ضعف‌ها و تهديدات پيشرو در زمينه توسعه گردشگري منطقه مي‌باشد.

Currently, tourism industry is an important source of income, employment opportunities, and infrastructure improvement to achieve a sustainable development. The city of Mahneshan like other places in Iran, despite having plenty of potentials and capabilities in the field of ecotourism and geo tourism and varied unique natural attractions, is still not visited by a lot of tourists and is facing with various problems. This study identifies the capabilities of ecotourism and geo tourism in Mahneshan using a strategic approach. The study is an applied research in terms of its goals and a descriptive-analytical one in terms of its methodology and deals with the issues under study through the documented and field finding. Data collection was carried out through interviews and questionnaires and based on the data; the attractions, potentials and the general status of ecotourism and geo tourism were studied. The SWOT analysis method was used to analyze the data and to define the development strategies for the ecotourism and geo tourism and finally a few guidelines and strategies were proposed with respect to the ecotourism and geo tourism in the area. The results showed that the studied area with 10 strong points and coefficient of 3.51 and 8 opportunities and coefficient of 3.39 against 8 weak points and final coefficient of 1.65 and 8 threats and final coefficient of 1.67 has many capabilities for the development of ecotourism and geo tourism. The study proved that the weaknesses and threats caused these potentials not to be achieved. Thus the final strategy for the development of ecotourism and geo tourism in Mahneshan will be an aggressive strategy based on reinforcing the strengths and exploiting some opportunities in order to overcome the weaknesses and threats existing against the development of the region.