بررسي سيستم هاي حسابداري قيمت تمام شده در شركت هاي دولتي ايران

Study of Cost Price Accounting in Iranian State Companies

سازمان هاوشركت هاي امروزي با فشار فزاينده اي براي بهبود كارايي و اثربخشي روبرو هستند . اين فشارها باعث شده است كه مديران ارشد شركت ها براي گسترش سطح خدمات خود به فكر تغيير رويكردهاي نظام هاي برنامه و بودجه وبهره گيري از گزارشگري مالي افتاده تااز اين طريق بتوانند علاوه بركاهش فشار بر روي شركت ها موجبات توسعه فعاليتهاي خود را فراهم آورند.يكي از چالشهاي مهم مديران در غلبه براين مشكل تعيين بهاي تمام شده واقعي و درست كالا و خدمات است. اين مشكل به خصوص در شركت هاي دولتي بيشتر مشهود است، اين مطالعه با هدف بررسي سيستم-هاي حسابداري قيمت تمام شده در شركت هايدولتي جمهوري اسلامي ايران انجام شده است.ازاين رو، شناسايي موانع اجراي سيستم هاي حسابداري صنعتي(قيمت تمام شده) شركت‌هاي دولتي جهت تعيين قيمت تمام شده كالاها وخدمات ضروري است.از مديران مالي وحسابداري شركت هاي دولتي به عنوان جامعه آماري،نمونه اي تصادفي شامل 300 نفرانتخاب شدند.به منظورجمع آوري اطلاعات ازابزارهاي مصاحبه وپرسشنامه استفاده شد.داده هاي جمع آوري شده يا استفاده از نرم افزار آماري SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند.از جداول توزيع فراواني و درصد ها براي توصيف داده ها و از آزمون كاي مربع براي تحليل داده ها استفاده شد.يافته ها نشان دادكه بر حسب نظر اكثريت مديران و كارشناسان ارشد شركت هاي دولتي مستقر در تهران،سيستم مطلوب حسابداري قيمت تمام شده بااجراي قوانين ومقررات بودجه اي هماهنگي نداشته،ازاصول واستانداردهاي حسابداري تبعيت نمي كند،هم چنين سيستم حسابداري ذيحسابي باسيستم حسابداري قيمت تمام شده كالاهاوخدمات هماهنگي نداشته وحسابداري قيمت تمام شده كالاهاوخدمات دولتي منجربه تعيين بهاي تمام شده واقعي نمي گردد.قيمت تمام شده درشركت هاي مورد بررسي ازسيستم حسابداري صنعتي وعملياتي تبعيت نمي نمايندوسبب شكاف بين قيمت هاي واقعي وقيمت هاي معين شده توسط نهادهاي دولتي مي گردد.

The purpose of the study is to assess the accounting systems or the information about prime cost in state companies. Therefore, it is necessary to identify the obstacles prevent the execution of industrial accounting (the prime cost) in such companies in order to determine the prime cost of the products and services of the companies under study. In this study, 300 financial and accounting managers and experts of the state companies in Tehran were sampled, including the companies busy with the affairs related to mines and metals, petroleum and gas, petro chemistry, oil, electricity power and water, etc.; interviewing tools and questionnaires were used to collect data. The collected data were analyzed using SPSS statistical software. To describe and analyze data, the descriptive tables and percentages and also chi-square Test were utilized respectively. The findings showed that the optimal system of prime cost accounting is not coordinated with the execution of budget regulations and do not follow accounting standards, in addition, financial controlling accounting system is not in coordination with prime cost accounting system of products and services and the prime cost accounting of the state products and services do not lead to the real prime cost determination. The prime cost in the companies under study do not follow operational and industrial accounting system and it leads to the difference between the real and recognized costs determined by the state entities.