معرفي نسخه خطي آثارالباقيه، موجود در كتابخانه مدرسه عالي شهيد مطهري

introducing the manuscript of asr-al baqieh

هنر نقاشي با راه يافتن به زندگي مسلمانان همه جوانب آن را در بر گرفت و محدود به يك بخش نماند. هنر نگارگري به تدريج توانست راه خود را به سوي والاترين و بالاترين جايگاه در زندگي اسلامي بگشايد و به تصوير كردن حوادث زندگي پيامبران و به ويژه پيامبر اسلام دست يا زد.همچنين، بهانه اي يافت تا به باز نمايي همه احساسات و عواطفي كه در سينه هاي نگارگران موج مي زد، بپردازد و باز نمايي اين عواطف از طريق تصوير را كاري شايسته و بايسته دانست. نگارگري اسلامي پس از برداشتن گام هاي لرزان نخستين، سرانجام جاي خود را استوار نمود و جايگاه شايسته خود را كم و بيش در ميان هنرهاي دوره ايلخاني پيدا كرد و گنجينه گرانبهايي از تصاوير در موضوع هاي گوناگون را فراهم آورد؛ چرا كه در آمدن مغولان ايلخاني به آيين اسلام و كوشش آنها براي جلوه دادن دولت مغول به عنوان ادامه دولت اسلام مستلزم اين بود كه عرصه را براي فعاليت هاي مسلمانان و از جمله هنرمندان مسلمان باز بگذارند. تاسيس مركزي به نام ربع رشيدي در تبريز توسط يكي از وزراي اين حكومت گواهي بر اين مطلب است. ربع رشيدي مركزي فرهنگي - هنري بود كه هنرمندان از جمله نگارگران را گرد هم آورده و از فعاليت هاي آنان حمايت مي كرد. هنر نگارگري دوره ايلخاني نيز در اين مركز رشد و گرايش يافت. نسخ خطي بسياري در ربع رشيدي تاليف، كتابت و يا مصور شدند. آثار الباقيه بيروني يكي از اين نسخ است. موضوع اين نسخه تاريخ و نجوم است و جزو اولين نسخي است كه تصاويري از پيامبران در آن ديده مي شود. از اين كتاب چند نسخه در كتابخانه هاي جهان موجود است. يكي از نسخه هاي اين كتاب در كتابخانه مدرسه عالي شهيد مطهري در ايران نگه داري مي شود. اين نسخه در سال 1057 كتابت شده و داراي 164 صفحه و 26 تصوير است. هدف اين مقاله، معرفي اين نسخه و بررسي تكنيكي و محتوايي تصاويري از آن است