تأثير پلي‌مرفيسم VDR Cdx-2 بر پاسخ شاخص‌هاي فربهيِ مركزي به دريافت ويتامين D در افراد مبتلا به ديابت نوع 2 : كارآزمايي باليني تصادفي

Effect of VDR Cdx-2 on the Response of Central Obesity Indices to Vitamin D Intake in Subjects with type 2 diabetes : A Randomized Controlled Trial

سابقه و هدف: بین كمبود غلظت سرمی 25 هیدروكسی ویتامین D (25OHD) و فربهی مركزی ارتباط وجود دارد. هدف این مطالعه بررسی اثر دریافت روزانه دوغ غنی شده با ویتامین D بر شاخص‌های فربهی مركزی و نقش احتمالی پلی‌مرفیسم  Cdx-2 از گیرنده ویتامین D (VDR) بر پاسخ شاخص‌های فربهی به دریافت ویتامین D در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 می‌باشد. مواد و روش‌ها: 60 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 به‌طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند كه یك گروه دوغ ساده (PD) حاوی 170 میلی‌گرم كلسیم در هر 250 میلی‌لیتر (29=n) و گروه دیگر دوغ غنی شده (FD) با 500 واحد بین‌المللی ویتامین D در هر 250 میلی‌لیتر (31=n) دو بار در روز به مدت دوازده هفته دریافت كردند. سطح سرمی 25OHD، گلوكز ناشتا، هموگلوبین گلیكوزیله، QUICKI (Quantitative Insulin Check Index)، درصد توده چربی بدن (FM%)، توده چربی تنه (TF%)، بافت چربی احشایی (VAT) و دور كمر (WC) در ابتدای مطالعه و پایان مداخله اندازه‌گیری شد. ژنوتیپ‌های پلی‌مرفیسم Cdx-2 VDR در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 در گروه FD (60=n)  تعیین شد. یافته‌ها‌: پس از دوازده هفته سطح سرمی 25OHD به‌طور معنی‌داری در گروه FD نسبت به گروه PD افزایش یافت (nmol/L 4/35+ در مقابل  nmol/L 8/4  - و 001/0 < p). میانگین تغییرات WC (3/1- در مقابل 6/1+ سانتیمتر و 02/0 = p) ، FM (1/5- در مقابل 60/0+ درصد و 001/0 < p) TF (1/1-در مقابل 13/0 درصد و 003/0 = p) و VAT (80/0- در مقابل 37/0+ a.u. و 001/0‌<‌p) به‌طور معنی‌داری در گروه FD نسبت به گروه PD كاهش یافت. 25OHD سرم تنها در گروه حامل ژنوتیپ AA افزایش یافت (8/34 نانومول در لیتر در گروه AA در مقابل 4/6- در گروه AG و 6/1- در گروه GG و 001/0 <‌p ). این تغییر با كاهش معنی‌دار در WC (004/0‌=‌p) ، FM% (001/0‌<‌p) ،  TF% (001/0<‌p) در حاملین ژنوتیپ AA همراه بود. نتیجه گیری: دریافت روزانه دوغ غنی شده با 1000 واحد ویتامین D به مدت دوازده هفته، شاخص‌های فربهی مركزی مانند چربی تنه و چربی احشایی را در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 بهبود بخشید كه این مسئله در حاملین ژنوتیپ  AA از پلی‌مرفیسم VDR Cdx-2 بیشتر بود. واژگان كلیدی: ویتامین D، فربهی مركزی، توده چربی، چربی احشایی، دیابت نوع 2، ژن، گیرنده، پلی مورفیسم

Background and Objectives: Emerging data suggest an association between low serum concentrations of 25(OH)D and central obesity. This study aimed to investigate the effect of daily intake of vitamin D-fortified yogurt drink (doogh) on central obesity indicators in subjects with type 2 diabetes (T2D) and the possible modulation of this effect by vitamin D receptor (VDR)-Cdx-2 genotypes. Materials and Methods: Sixty T2D subjects were randomly allocated into two groups to receive either plain doogh (PD; n=29, containing 170 mg calcium and no vitamin D/250 mL) or vitamin D3-fortified doogh (FD; n=31, containing 500 IU/250 mL) twice a day for 12 weeks. 25(OH)D, glycemic and adiposity indicators were evaluated before and after the intervention. VDR genotypes in the extended number of T2D subjects were determined in the FD group (n=60). Results: After 12 weeks, in the FD compared to the PD group, serum 25(OH)D increased (+35.4 nmol/L vs. -4.8 nmol/L, p<0.001) and mean changes of waist circumference (WC; -1.3 vs. +1.6 cm, p=0.02), body fat mass (FM; -5.1 vs. +0.60 %, p<0.001), truncal fat (TF; -1.1 vs. 0.13%, p=0.003) and visceral adipose tissue (VAT; -0.80 vs. +0.37 a.u., p<0.001) decreased significantly. Circulating 25(OH)D was raised only in AA group (34.8 nmo/L in the AA group vs. -6.4nmol/L in the AG and -1.6nmol/L in the GG groups, p<0.001). This difference was accompanied by a significant decrease in the changes of WC (p=0.004), FM% (p<0.001) and TF% (p<0.001) in AA genotype. Conclusions: Daily intake of 1000 vitamin D-fortified doogh for 12 weeks improved the central obesity indices in the T2D subjects, and the improvement was more pronounced in the carriers of the AA genotype of VDR-Cdx-2. Keywords: Vitamin D, Adiposity, Fat mass, Visceral fat, Type 2 diabetes