پاسخ رشدي و فيزيولوژيك دو رقم انگور به تنش‌هاي همزمان خشكي و دماي بالا در حضور قارچ ميكوريزا

كمبود آب و دماي بالا از عامل‌هاي محيطي محدود كننده رشد گياه در بسياري از بخش‌ها مي‌باشد. و از آن‌جايي كه اين دو تنش اغلب به طور همزمان رخ مي‌دهد، داشتن اطلاع هايي در مورد چگونگي اثرهاي تركيبي آنها در گياهان و همچنين تاثيري كه قارچ ميكوريزا در اين شرايط مي‌گذارد اهميت زيادي دارد. در مطالعه حاضر اثر قارچ ميكوريز آربسكولار(Glomus etunicatum) بر برخي ويژگي‌هاي ريخت‌شناسي و فيزيولوژيك دو رقم انگور ’پرلت‘ و ’ياقوتي‘در دو سطح آبياري (تنش خشكي به مدت 9 روز و آبياري در حد ظرفيت مزرعه) به همراه سه سطح دمايي شامل 25، 40 و 45 درجه سلسيوس بررسي شد. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در سال 1392 در گلخانه انجام شد. بر اساس نتيجه‌هاي به ‌دست آمده كاهش وزن خشك اندام هوايي و ريشه در هر دو رقم انگور ’ياقوتي‘ و ’پرلت‘ در تنش خشكي مشاهده شد. تنش دمايي به تنهايي تاثيري بر كارايي فتوسيستم II نداشت اما تنش خشكي و تركيب اين دو تنش باعث كاهش كارايي فتوسيستم ‌II شد. در رقم ’پرلت‘ وجود قارچ در شرايط تنش خشكي و دماي 40 درجه سلسيوس سبب بهبود تحمل گياهان شد و از كاهش شاخص سبزينگي جلوگيري كرد. شاخص سبزينگي در دو رقم در شرايط بهبود به خوبي و به شرايط قبل از تنش نزديك شد. به طور كلي دو رقم ’ياقوتي‘ و ’پرلت‘ به شرايط تنش دمايي مقاوم بودند اما تنش خشكي و تركيب تنش خشكي و دماي بالا به طور هم‌زمان، بر رشد دو رقم انگور اثر منفي گذاشت.

Plant growth and photosynthetic rate are affected by water deficit and high temperature as environmental factors in many areas. Whereas most of the time, both of these stresses happen synchronous, few information has already been reported about their interaction effects on plants and also the role of mychorizal arboscular in these conditions. In this research the effects of mychorizal arboscular (Glomus etunicatum) on growth and physiological traits was considered in two grape cultivars (‘Perllet’ and ‘Yaghouti’) under two irrigation levels (water deficit for 9 days and field capacity regimes) and three temperature levels (25, 40,and 40°C). This experiment was conducted on the basis of randomized complete block design with 4 replications in a greenhouse. Results indicated that fresh and dry weight were decreased in two cultivars (‘Perllet’ and ‘Yaghouti’) under drought stress, high temperature stress was not effective on photosystem II efficiency alone, but drought stress decreased photosystem II efficiency. However photosystem II photochemical efficiency was decreased more when drought and high temperature stresses were combined. The fungus improved tolerate of the perllet cultivar which were under drought stress and 40 °C temperature. Therefore, the fungus prevent decrease of the chlorophyll index in this cultivar. Both Perllet’ and ‘Yaghouti’ cultivars were recovered during 4 days. Generally these cultivars were resistant to high temperature stress but their growth rate decreased under combind drought and high temperature stresses.