مطالعه هنر فلزكوبي روي چوب در بناهاي قاجاري اصفهان مطالعه موردي: خانه ملاباشي و سراي امين التجار

Study of Flzkobi in Two Qajar Buildings in Esfahan (Case Study of Mollabashi and Aminotojjar)

هنر فلزكوبي روي چوب ديرزماني است كه در تزيين كاخها، خانه ها و اشياي درون خانه ها مورداستفاده بوده است. در تعدادي از منابع مكتوب به اين نكته اشاره شده كه از اين هنر در دوره صفويه نيز استفاده شده بود ولي همه آثار به دست آمده مربوط به دوره قاجار است. اما پس از دوره قاجار و به خصوص امروزه، اين هنر ازجمله هنرهاي از يادرفته شده و ازجهت شناسايي فنون، نقوش و قابليت كاربرديشدن به دست فراموشي سپرده شده است. از اين رو، اين پرسش كه چه نقوشي در هنر فلزكوبي در بناهاي موردبررسي بيشتر مورداستفاده قرار گرفته است، مي تواند در امكان استفاده از اين هنر با استفاده از همان نقوش مطرح شود. هدف از طرح اين پرسش، شناسايي نقوش به كاررفته در تزيينات فلزكوبي و شناخت ويژگي هاي فني و هنري آثار است. تا در نهايت، شناخت كامل تري از نقوش سنتي حاصل شود و بتوان از آنها در تركيب هاي جديد براي فضاي داخلي امروزي بهره برد. روش تحقيق، توصيفي- تاريخي است. روش جمع آوري اطلاعات، كتابخانه اي و ميداني به صورت مشاهده مستقيم با حضور نگارنده در هر دو بنا و عكسبرداري از نمونه ها بوده است. نتايج حاصل از اين پژوهش، عبارت اند از: شناخت نقوش فلزكوبي در دو بناي بررسي شده و درك اين نكته كه در دوره قاجار تنوع نقوش بيشتر شامل نقوش گياهي طبيعت گرا، نقش گلداني و نقش پرنده بوده كه بيشتر مورداستفاده بوده است. دلايل اين تغييرات، عواملي چون روابط ايران با كشورهاي اروپايي و تاثيرپذيري از آنها حتي در طراحي نقوش بوده است.

The art of Flzkobi(putting the metal wires in the engraved lines on wood based on a design) has been used to decorate palaces, homes and home-based objects such as tables, chaires,sofas and….in a long time. It is mentioned in written sources that it was applied from Safavid period, usage got more in Qajar period because of luxury orentations, but that has gotten superficial after Qajar,especially these dayes,that is made by Indian and Pakistani artisans and is imported to Iran for selling.Unfotunately recognition, tecniqes and practicing of this art is forgotten now a dayes. This essay is studing Flzkobi in two Qajaries saras (Mollabashi house& Aminotojjar sara) located in Esfahan and considering technical and artistic features of the samples to make introduseing easier. The goal is studing used mothifs in Flzkobi and exploring resemblances and differences in technical and artistic principles. Eventually knowing traditional mothifs and being able to use them with new compositions in interior design. Method of researching is descriptiv- historical and the method of collecting datas is researching in libraries and considering available instances. Writers were present in places and took pictures of samples.