بررسي اثر عصاره الكلي گياه چاي كوهي (Stachys Lvandulifolia) بر ساختار اندومتر موش مدل سندرم تخمدان پلي كيستيك

Study of the Effects of Stachys Lvandulifolia Alcoholic Extract on Histomorphometry of Endometrium in Polycystic Ovarian Syndrome Rat Model

مقدمه و هدف: سندروم تخمدان پلي كيستيك(polycystic ovarian syndrome-PCOS) به عنوان شايع ترين اختلال غدد درون ريز در زنان محسوب ميشود. عدم تخمك گذاري ناشي از PCOS عامل خطري عمده در ايجاد تغييرات اندومتر محسوب مي گردد. چاي كوهي گياهي معطر بوده و از خانواده نعناعيان است كه خواص استروژنيك آن اثبات شده است. اين مطالعه اثر عصاره الكلي چاي كوهي بر پارامترهاي بافت شناسي اندومتر مدل سندرم تخمدان پلي‌كيستيك در موش صحرايي را مورد بررسي قرار مي‌دهد. روش كار: در اين مطالعه تجربي از 36 سر موش صحرايي نژاد Sprague-Dawley با وزن 200-170 گرم استفاده شد. براي القاء سندرم تخمدان پلي كيستيك از استراديول والرات با دوز 4 ميلي گرم به صورت تزريق عضلاني به هر موش استفاده گرديد. حيوانات به 6 گروه تقسيم شدند: گروه كنترل بدون دريافت دارو، گروه PCOS دريافت كننده حلال دارو، گروه هاي PCOS دريافت كننده عصاره چاي كوهي با دوزهاي mg/kg225 ،450 و900 و گروه PCOS دريافت كننده كلوميفن سيترات با دوز 5/1 mg/kg. عصاره تهيه شده به صورت داخل صفاقي براي مدت 4 سيكل استروس (16 روز) به موش هاي مورد آزمايش به صورت داخل صفاقي تزريق شد. نمونه هاي بدست آمده از اندومتر توسط هماتوكسيلين- ايوزين رنگ آميزي شده و تعداد غدد، ارتفاع سلول هاي غددي، قطر داخلي غدد، ضخامت اندومتر و ارتفاع سلول هاي پوششي آن و همچنين تغييرات پاتولوژيك اندومتر مورد بررسي قرار گرفت. نتايج: در گروه مبتلا به سندرم تخمدان پلي كيستيك افزايش ارتفاع سلول هاي پوششي اندومتر و سلول هاي اپي تليال غدد، كاهش ضخامت اندومتر و قطر داخلي غدد ايجاد شد اما اين تغييرات معني دار نبود(P > 0.05)، در حالي كه پارامتر تعداد غدد در گروه PCOs به صورت معني دار كاهش نشان داد (P < 0.05). علاوه بر آن در 40 درصد موش هاي گروه سندرم تخمدان پلي كيستيك تغييرات هيپرپلازيك ديده شد. درمان با چاي كوهي با غلظت هاي مختلف و كلوميفن سيترات، متغيرهاي ارتفاع سلول هاي پوششي اندومتر، ضخامت اندومتر، ارتفاع سلول هاي اپي تليال غدد، قطر داخلي غدد و تعداد غدد را به گروه كنترل نزديكتر كرد، البته اين تغييرات معني دار نبود(P > 0.05) درمان با غلظت هاي mg/kg 900 چاي كوهي و كلوميفن به ترتيب منجر به كاهش هيپرپلازي در 35 و 3/33 درصد حيوانات گرديد. نتيجه نهايي: نتايج اين مطالعه نشان داد كه تجويز عصاره چاي كوهي به صورت وابسته به دوز موجب تغيير در بعضي از پارامترهاي بافت اندومتر مدل سندرم تخمدان پلي‌كيستيك در موش صحرايي مي شود.

Introduction & Objective: Polycystic ovary syndrome (PCOS) is the most common endocrinopa-thy affecting women. Chronic anovulation due to polycystic ovary syndrome predisposes women to endometrial changes. Stachys lavandulifolia is an aromatic plant belonging to the Labiatae family proven to have estrogenic properties. In this study, we evaluated the effects of Stachys lavandulifolia extract on endometrial histological parameters in a rat model of PCOS. Materials & Methods: Thirty-six adult female Sprague-Dawley rats, weighing between 17-200 g were used in this experimental study. PCOS was induced by a single intramuscular injection of 4 mg Estradiol Valerate. The rats were divided into six groups; control group with no treat-ment, the PCOS group receiving solvent, three PCOS groups treated by multiple doses (225, 450, 900 mg/kg) of Stachys lvandulifolia extract, and PCOS group receiving clomiphene cit-rate (1.5 mg/kg). Extracts were injected intraperitoneally for a period of 4 estrous cycles (16 days). The endometrial biopsies were stained with Hematoxylin-Eosin and then the number of glands, endometrial glandular cell height, internal diameter of glands, height of epithelial cells and height of endometrium and pathological changes were examined. Results: The results showed that the height of surface epithelium and glandular epithelium in-creased and the endometrial thickness and internal diameter of glands insignificantly de-creased in PCOS group compared to control (P > 0.05) while the number of glands showed significant decrease (P=0.01). In addition, 40% of the rats in PCOS group showed endo-metrial hyperplasia. Treatment with clomiphen citrate and different concentrations of the Stachys lvandulifolia led height of glandular epithelium, internal diameter of glands, height of surface epithelium and endometrium and number of glands to become more similar to the control group, although they were not significant(P > 0.05). Treatment with clomiphen citrate and 900 mg/kg concentrations of the Stachys lvandulifolia reduced hyperplasia in 35% and 33.3% of rats respectively. Conclusion: The results of this study showed that stachys lvandulifolia dose dependently causes changes in the endometrial histological parameters of PCOS rat model. (Sci J Hamadan Univ Med Sci 2016; 23 (1):40-48)