مقايسه تأثير روش‌خشك كردن با كمك خشك‌كن خورشيدي در حالت بازگردش هوا با روش سنتي در معرض تابش مستقيم آفتاب بر روي خصوصيات كيفي پسته

The Effect of Solar Drying Method in Air Recycle Mode Comparing with Traditional Method (Exposing to Direct Sunlight) on the Quality Properties of Pistachio Nut

سابقه و هدف: پسته یكی از مهم‌ترین اقلام صادرات غیرنفتی كشورمان است. با توجه به اهمیت روش خشك‌كردن در حفظ خصوصیات كیفی محصولات تولیدشده از مغز پسته و همچنین بهره‌گیری از منابع انرژی تجدید پذیر، یك خشك‌كن خورشیدی مجهز به سیستم بازگردش هوا طراحی و ساخته شد و نتایج آن با روش خشك‌كردن سنتی در معرض تابش مستقیم آفتاب مقایسه گردید. مواد و روش‌ها: پسته رقم كله قوچی به‌صورت روزانه از یكی از باغات شهرستان سبزوار جمع‌آوری گردید. به‌منظور ارزیابی خشك‌كن خورشیدی، عمل داده‌برداری به‌صورت روزانه از ساعت 9 صبح تا ساعت 15 بعد از ظهر انجام گردید. برخی خصوصیات كیفی محصول تولید نظیر چروكیدگی، میزان رطوبت، شاخص‌های رنگ و خصوصیات حسی پسته تولیدی مورد اندازه‌گیری و ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها‌: نتایج نشان داد كه روش خشك كردن خورشیدی پسته سبب كاهش 57/31 % در زمان خشك كردن نسبت به روش سنتی در معرض تابش آفتاب گردید. بررسی خصوصیات كیفی پسته تولیدی نشان داد كه پسته‌های خشك شده به روش خورشیدی در حالت بازگردش هوا كمترین میزان چروكیدگی، میزان رطوبت و تغییرات رنگ را داشت. همچنین نتایج نشان داد كه روش خشك كردن سنتی در معرض تابش مستقیم آفتاب از لحاظ برشته بودن، بیشترین امتیاز را داشت. نتیجه گیری: به‌طور كلی با توجه به پتانسیل بالای ایران در زمینه انرژی خورشیدی، به‌كارگیری انرژی خورشیدی در خشك كردن محصولات كشاورزی به‌ویژه در زمینه خشك كردن پسته توصیه و تأكید می‌گردد.

Background and Objectives: Pistachio nut is one of the main Iranian non-oil exporting goods. Due to the importance of drying method to prevent of the quality properties of product from pistachio kernel and also utilizing renewable sources of energy, a solar dryer equipped with air recycle system was designed and fabricated, and its results were compared with traditional drying  method (exposing to direct sunlight). Materials and Methods: Fresh Kalle-Ghuchi variety whole Pistachio was purchased daily from one of the gardens of Sabzevar County. To test the solar dryer, daily data recording was conducted from 9:00 AM to 15:00 PM. Some quality properties of dried pistachio such as shrinkage, moisture content, color indexes and sensory attribute were measured and evaluated. Results: The results indicated that the solar drying method reduced the drying time by 31.57% compared to the traditional method. Investigation of quality properties showed that solar dried pistachio nut in air recycle mode had the lowest shrinkage, moisture content and color change. Also the results illustrated that the traditional method had the highest score in roasting index. Conclusion: Overall, according to Iran’s high potential of solar energy, using it for drying agriculture crops, especially pistachio nut, is recommended and emphasized.