پيشنهاد شبكه هوشمند ارزيابي شاخص آسيب‌پذيري لرزه‌اي شبكه جمع‌آوري فاضلاب در بستر GIS (مطالعه موردي: شهركرد)

An Intelligent Network Proposed for Assessing Seismic Vulnerability Index of Sewerage Networks within a GIS Framework (A Case Study of Shahr-e-Kord

شبكه جمع‌آوري فاضلاب به موجب پراكندگي و قرارگيري در سطح وسيعي از گستره زمين، در هنگام زلزله در معرض آسيب‌هاي فراواني قرار دارد. اين آسيب‌ديدگي علاوه بر زيان مستقيم به شبكه، پيامدهايي همچون آلودگي محيط زيست را نيز به‌دنبال دارد. در هنگام زلزله‌هاي بزرگ، تعميرات خرابي‌هاي متعدد در شبكه از جمله شكست لوله‌ها و تخريب اتصالات آنها بسيار پرهزينه و زمان‌بر است. بنابراين از ديدگاه مديريت ريسك زلزله، وجود ابزاري هوشمند كه قادر به ارزيابي آسيب‌پذيري لرزه‌اي براي هر نقطه از شبكه جمع‌آوري فاضلاب به‌عنوان يك شريان‌ حياتي و در هر لحظه از زمان باشد، بسيار با اهميت است. در اين مقاله با استفاده از "روش وزندهي و ارايه الگوريتمي هوشمند تحت سيستم اطلاعات جغرافيايي GIS كه قابليت به‌روز رساني اطلاعات ورودي شبكه را بسته به زمان و مكان دارا باشد، به ارزيابي شاخص آسيب‌پذيري لرزه‌اي شبكه‌هاي عظيم جمع‌آوري فاضلاب شهري پرداخته شد. به‌عنوان يك مطالعه موردي، نقشه‌هاي پهنه‌بندي شاخص آسيب‌پذيري لرزه‌اي شبكه جمع‌آوري فاضلاب شهركرد، منطقه‌اي با خطر لرزه‌اي بالا، در بستر GIS ارايه شد. نتايج نشان مي‌دهد كه شاخص آسيب‌پذيري لرزه‌‌اي خطوط لوله‌ فاضلاب شهركرد در حد كم و متوسط است و در جنوب شهركرد به‌خصوص در بافت قديمي شهر كه لوله‌هاي آن ترد است، از ديگر نقاط بيشتر است.

Due to their vast spread, sewerage networks are exposed to considerable damages during severe earthquakes, which may lead to catastrophic environmental contamination. Multiple repairs in the pipelines, including pipe and joint fractures, could be costly and time-consuming. In seismic risk management, it is of utmost importance to have an intelligent tool for assessing seismic vulnerability index at any given point in time for such important utilities as sewerage networks. This study uses a weight-factor methodology and proposes an online GIS-based intelligent algorithm to evaluate the seismic vulnerability index (VI) for metropolitan sewerage networks. The proposed intelligent tool is capable of updating VI as the sewerage network conditions may change with time and at different locations. The city of Shahr-e-Kord located on the high risk seismic belt is selected for a case study to which the proposed methodology is applied for zoning the vulnerability index in GIS. Results show that the overall seismic vulnerability index for the selected study area ranges from low to medium but that it increases in the southern parts of the city, especially in the old town where brittle pipes have been laid.