طراحي و اعتبارسنجي يك پرسشنامه فارسي براي تخمين مواجهه با گرد و غبارشغلي دركارگران سنگ‌تراشي وسنگ‌بري

Designing and Validating The Persian Version of a Questionnaire for Estimating Exposure to Occupational Dust among Stone Carving and Stone Cutting Workers

مقدمه: اندازه‌گيري مقدار دقيق مواجهه سنگ‌تراشان با گرد و غبار با استفاده از دستگاه‌هاي غبار سنج در همه جا امكان پذير نيست. در اين مطالعه سعي شد با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته‌اي مقدار مواجهه با گرد و غبار در كارگران سنگ‌تراشي و سنگ‌بري در دراز مدت تخمين زده شود. روش‌ها: در يك مطالعه مقطعي در مراجعه به كارگاه‌هاي سنگ‌تراشي كرمان و بعد از كسب رضايت‌نامه آگاهانه براي هر نفر پرسشنامه‌اي تكميل شد. اين پرسشنامه شامل چهار بخش بود و در مجموع 46 سوال داشت. براي تعيين اعتبار صوري و محتوايي سوالات از متخصصين داخل و خارج كشور استفاده شده و بر اساس نظرات اين افراد پرسشنامه در دو مرحله تصحيح شد. براي سنجش اعتبار سازه‌اي‌، پرسشنامه مواجهه، با پرسشنامه علايم تنفسي سنگ‌تراشان تطبيق داده شد. روايي پرسشنامه با آزمون- باز آزمون و آلفاي كرونباخ تعيين شد. جهت انجام اين آزمون‌ها از نرم افزار آماري SPSS نسخه 16 و Stataنسخه 12 استفاده گرديد. نتا‌يج: در نهايت 27سوال به عنوان سوالات نهايي پرسشنامه مورد تاييد قرار گرفتند. پايايي اين پرسشنامه با آزمون پس آزمون 954/0r= با001/0 > P و با كاپا 8/0به دست آمد. سازگاري دروني (آلفاي كرونباخ) كل پرسشنامه 86/0بود. روايي سازه‌اي پرسشنامه تاييد شد و افرادي كه طبق امتياز پرسشنامه داراي مواجهه بيشتري با ذرات گرد و غبار بودند به طور معني داري علايم تنفسي بيشتري را نشان دادند. بحث و نتيجه‌گيري: با توجه به روايي و پايايي قابل قبول، اين پرسشنامه مي‌تواند سطح مواجهه با گرد و غبار را در كارگران كارگاه‌هاي سنگ‌تراشي تخمين بزند.

Introduction: The accurate amount of stone carversʹ exposure to dust cannot be always measured with dust measuring devices. In this study, the researchers tried to estimate long term exposure of stone carving workers to dust by using a researcher- made questionnaire. Methods: Stone carving workshops in Kerman, Iran were visited and after obtaining informed consent, the researcher-made questionnaire was completed for each worker. The questionnaire included 46 questions in 4 sections. Experts from Iran and abroad cooperated in confirming the face and content validity and according to their comments the questionnaire was validated in two stages. In order to prove the construct validity of the questionnaire, the scores of dust exposure and respiratory symptoms were compared. The reliability was determined by test-retest and calculating R-Cronbach. Results: Finally, 27 questions were approved for the final questionnaire. The reliability of the questionnaire was r=0.954, P < 0.001 according to test retest and 0.80 according to Kappa. Internal reliability of the questionnaire was 0.86. Construct validity was confirmed and those who had higher exposure to dust showed significantly more respiratory symptoms. Conclusion: With regard to the acceptable reliability and validity, this questionnaire can be used to estimate the amount of exposure to dust in stone carving workers.