مدل‌سازي ميدان جابجايي ژئودتيكي ناشي از فعاليت‌هاي مخزن ماگماي آتشفشان دماوند

Modeling of Geodetic Displacement Field Caused by the Activities of Damavand Volcano Magma Reservoir

در مطالعات تغییر شكل پوسته، مدل‌های آتشفشانی دید با ارزشی از ویژگی‌های آتشفشان‌ها و رفتار آن‌ها را در طول زمان ارائه می‌دهند. مدل‌سازی میدان جابجایی با استفاده از مدل‌های تحلیلی، مستلزم مشخص نمودن پارامترهای ژئوفیزیكی و زمین‌شناسی مخزن آتشفشان می‌باشد. بدین منظور طی روندی معكوس با در اختیار داشتن میدان جابجایی حاصل از مشاهدات ژئودتیك به عنوان مسئله مقدار مرزی مدل‌های تحلیلی، مدل‌سازی از مخزن ماگمای آتشفشان صورت گرفت. این مدل‌سازی توسط روش بهینه-سازی تكاملی ژنتیك برای آتشفشان دماوند انجام گرفت. مدل‌سازی میدان جابجایی برای آتشفشان كمپی فلگری طی سالهای 2000 تا 2001 نیز انجام شد، كه در مقایسه با مطالعات گذشته در مورد آن نتایج مطلوبی در برداشت. نتایج مدل‌سازی میدان جابجایی در مورد آتشفشان دماوند، باقیمانده‌هایی دور از انتظار (با توجه به بزرگی میدان جابجایی) در بعضی از مناطق، حاصل نمود كه نشان-دهنده حضور منابع تغییر شكل دیگری علاوه بر منبع آتشفشانی، در منطقه می‌باشد. نتایج مدل‌سازی میدان جابجایی نشان داد، كاهش حجم مخزن ماگمای آتشفشان قرار گرفته در عمق حدوداً 6/5 كیلومتری زیر زمین به میزان 001/0 كیلومتر مكعب در سال باعث جابجایی‌های كوچكی فقط در نواحی نزدیك منبع آتشفشانی می‌شود. مختصات مسطحاتی مدل‌سازی شده مركز منبع 999/4831 كیلومتر شرقی و 536/31328 كیلومتر شمالی در سیستم تصویر لامبرت و مقدار خطای مربعی متوسط نتایج معكوس (RMSE) 2 میلی‌متر حاصل گردید.

In studies of crustal deformation, volcanic models give valuable insights of volcanoes features and their behavior over time. Displacement field modeling, using analytical models needs to determine the parameters of the geophysical and geological volcanic reservoir. Therefore, modelling of volcanic magma reservoir was performed by an inverse problem resolution using the displacement field obtained from geodetic observations as the boundary values of the analytical models of deformation. This modeling was performed by genetic evolutionary optimization algorithm for Damavand volcano. Also, Displacement field during the years 2000 to 2001 for campi flegrei volcano was modelled. Comparing with the previous studies, the research has demonstrated favorable results. The result of displacement field modelling of the Damavand volcano has shown unexpected residuals (according to the magnitude of the displacement field) in some areas. This fact indicates presence of other displacement sources in addition to the volcanic deformation source in the region. The results lead to a reduction in the volume of the volcano magma reservoir with rate of equal to 0.001, located at a depth of 5.6 km below the ground. This volume reduction causes a small displacement in the area near the volcanic source. Modelled 2D coordinate of center of the source in the Lambert projection (4831.999E, 31328.536N) km and RMSE of inversion results 2mm was achieved.