بازسازي درجه حرارت نيمه گرم سال از روي حلقه هاي درختي بلوط ايراني منطقه دنا در جنگل هاي زاگرس

Reconstructing the temperature degree of the warm seasons through Quercus persica tree rings in Zagros forests Dena region

درختان قادرند تاثيرات طولاني مدت متغيرهاي اقليمي را در خود ثبت نمايند. به كمك دانش اقليم شناسي درختي مي توان اين متغيرها را به ويژه براي مناطقي كه از داده هاي اقليمي كوتاه مدتي برخوردارند، بازسازي نمود. به همين منظور در اين مطالعه به كمك پهناي حلقه هاي ساليانه گونه بلوط ايراني و با استفاده از يك تحليل رگرسيوني، اقدام به بازسازي درجه حرارت نيمه گرم سال(ارديبهشت-شهريور) ايستگاه هاي منطقه دنا شده است. با اين هدف، سه ارتفاع رويشي در جنگلهاي منطقه دنا انتخاب و 52 نمونه رويشي از 26 پايه درخت استخراج و پهناي حلقه هاي رويشي آنها، توسط دستگاه اندازه گيري LINTAB5 با دقت 01/0 ميلي متر، قرايت شدند. بعد از مرحله تطابق زماني، براي حذف اثرات غيراقليمي، ميانگين دماي ارديبهشت-شهريورِ ايستگاه هاي منطقه و سري زماني دواير رويشي، استاندارد شدند. گاه شناسي باقيمانده(RES) محاسبه شده توسط نرم افزارARSTAN، با درجه حرارت، طي دوره مشترك1390-1361 واسنجي و همبستگي معنادار مثبت دما با پهناي دواير رويشي تاييد شد. بر اساس روابط بين گاه شناسي به دست آمده و داده هاي درجه حرارت دوره آماري مشترك، كار بازسازي بيش از يك قرن ميانگين دماي نيمه گرم سال انجام و نتايج نشان داد، ميانگين دماي ارديبهشت- شهريورِ منطقه در سه دهه اخير، نسبت به يك قرن قبل از خود، تا حدودي افزايش يافته است.

Trees can record long-term effects of climate variables. Using dendroclimatology knowledge, we can reconstruct such variables especially for areas which have short-term climatic data. For this purpose, we reconstructed the temperature degree of the warm months (May-September) through annual rings width of Quercus persica and regression analysis of data obtained from stations on Dena region. With this goal in mind, three growth heights were selected in Dena Forests and 52 growth samples from 26 bases were extracted and their growth rings width were measured with LINTAB5 with an accuracy of 0.01 mm. After cross dating stage, to eliminate non-climate effects, May to September temperature average and tree rings time series were standardized. The Residual Chronology (RES) calculated by ARSTAN was calibrated with temperature degree of the period 1882-2011 and its positive and significant correlation with the width of growth rings was confirmed. Based on the relations between the calculated chronology and joint statistical temperature degree data, the reconstruction of temperature degree of the warm seasons for over a century was performed and it was found that in the last three decades, regionʹs average temperature of May to September had an increase in comparison to the average of the previous century.