تحليل آماري عدم اعتماد به بارندگي در ايران

Statistical analysis of precipitation uncertainty in Iran

ميانگين بارش سالانه در ايران حدود 250 ميلي متر است كه كمتر از يك سوم بارش ميانگين جهاني است. علاوه بر كمبود بارندگي، توزيع نامتوازن و ناهمگون آن نيز بر بي اعتمادي به بارندگي در اين سرزمين افزوده است. در اين مطالعه، عدم اعتماد به بارش ايران با استفاده از شاخص عدم اعتماد به بارش (UI) كه برخلاف روش هاي متعارف، رژيم بارش يا توزيع زماني و ويژگيهاي بارش را مورد توجه قرار مي دهد، بر اساس داده هاي آماري 48 ايستگاه سينوپتيك كشور در يك دوره 30 ساله (1979 تا 2008) مورد بررسي قرار گرفته است. ميزان روند و وضعيت معني داري شاخص در هر ايستگاه از طريق آزمون ناپارامتري من كندال و برآورد كننده شيب سن در سطح اطمينان 95% مشخص گرديده است. در نهايت، سطح كشور بر اساس مقادير شاخص بدست آمده با استفاده از روش هاي ميان يابي IDW و Kriging پهنه بندي شده است. نتايج مطالعه نشان مي دهد كه ميزان متوسط عدم اعتماد به بارش در كل ايران، برابر با 2/2 يا حدود 36% مي باشد. ميزان عدم اعتماد به بارش در نواحي مرطوب كه شروع بارش زودتر و دوره بارندگي طولاني تري دارند، بيشتر و در مناطق خشك ايران كه شروع بارش ديرتر و دوره بارندگي كوتاه تري دارند، كمتر است. اگر چه بين نواحي مختلف كشور از نظر عدم اعتماد به بارش، اختلاف زيادي وجود ندارد، با اين وجود برخلاف ديدگاه سنتي رايج، عدم اعتماد به بارندگي در ناحيه مرطوب خزري و ناحيه نيمه مرطوب شمال غرب كشور، بيشتر است. در مقابل، كمترين مقدار عدم اعتماد به بارندگي، در منطقه خشك ساحلي جنوبي ايران مشاهده مي شود. همچنين به جز در ايستگاه بندر لنگه در جنوب ايران كه داراي شيب صعودي شاخص به ميزان 04/0 در سال است، در ساير ايستگاه ها از نظر عدم اعتماد به بارش روند معني داري مشاهده نمي شود.

The average annual rainfall in Iran is about 250 millimeters that is the small than one third of the average annual rainfall of the world. Imbalanced and non-uniform distribution of the low rainfall also increases the rainfall uncertainty in the country. In this study, rainfall uncertainty index (UI) based on statistical data from 48 synoptic stations in a period of 30 years from 1979 to 2008 has been investigated. In UI index, contrary to other methods, rainfall regime or temporal distribution and characteristics of rainfall are considered. The trend and significant status in each station through Mann Kendall and Sen.’s Slope Estimate non-parametric tests and at the 95% confidence interval has been determined. Finally, based on index values obtained, the country’s is classified in different zones using IDW and Kriging interpolation methods. The results show that the average rainfall uncertainty in Iran is equal to 2.2, or about 36%. The level of rainfall uncertainty in humid areas – where rainfall starts earlier and rainfall season is longer – is more, and in arid regions – where rainfall begins later and rainfall season is shorter – is less. However, unlike the results of other works rainfall uncertainty in Caspian humid region and semi-humid North West region of Iran in in high level. In contrary, the lowest level of rainfall uncertainty belongs to dry southern coastal region of Iran. However, Except the Bandar Length station which has an upward slope of 0.04 in a year, no significant trend weren’t observed in other stations.