اثر توسعه بازار سهام بر عملكرد بنگاه‌هاي غير ‌مالي در ايران

The effect of stock market development on the performance of non- financial firms in Iran

سازمان بورس و اوراق بهادار كشور و استفاده از يك سيستم معادلات برگشتي شامل دو معادله مربوط به ساختار سرمايه و عملكرد بنگاه‌ها، از يك‌سو اثر توسعه بازار سهام بر ساختار سرمايه و از سوي ديگر اثر ساختار سرمايه بر عملكرد بنگاه‌ها را در كنار تعدادي از متغيرهاي مربوط به ويژگي بنگاه‌ها آزمون كرده است. ارزيابي اثر توسعه بازار سهام بر ساختار سرمايه در كنار توجه به نحوه اثرگذاري ساختار سرمايه بر عملكرد بنگاه‌ها، اين امكان را فراهم كرد كه افزون بر ارزيابي اثر مستقيم توسعه بازار سهام بر ساختار سرمايه بنگاه‌ها، اثر توسعه بازار سهام بر عملكرد بنگاه‌ها نيز به صورت غير‌مستقيم و از مسير ساختار سرمايه آنها بررسي شود. در اين راستا تعدادي از شاخص‌هاي رايج توسعه بازار سهام از حيث اندازه، فعاليت و كارايي بازار و نيز معيارهاي عملكردي ارزش افزوده بازار بنگاه و Q توبين آزمون شده است. نتايج مطالعه اثر مثبت و معنادار نسبت بدهي بر عملكرد بنگاه‌ها، اثر مثبت و معنادار اندازه و فعاليت بازار سهام بر ساختار سرمايه و در نهايت اثر مثبت و معنادار اندازه و فعاليت بازار سهام بر عملكرد بنگاه‌هاي غير ‌مالي ايران را نشان مي‌دهد. نتايج همچنين دلالت بر ضرورت توسعه بازار سرمايه به‌ويژه از طريق ابزارهاي مالي مدرن مبتني بر بدهي و منطبق با شريعت اسلامي دارد.

The current study examines the effect of stock market development on capital structure on one hand and capital structure on firm performance on the other hand. It also examines some variables related to firm specifications. To do so, unbalanced panel data of 175 non-financial firms in securities and exchange organization of country and a recursive equation system including two equations related to capital structure and firm performance have been used. Evaluation of the stock market development effect on capital structure and considering how capital structure affects firm performance makes it possible to evaluate direct effect of stock market development on firm capital structure and also its indirect effect on firm performance. In this regard, some prevalent market development indices in terms of size, activity and efficiency of market and also performance criteria such as market value added and Tobinʹs Q have been examined. The result shows a positive and significant effect of debt ratio on firm performance, a positive and significant effect of stock market size and activity on capital structure and finally a positive and significant effect of stock market size and activity on performance of non-financial firms in Iran.