بررسي آگاهي، عقايد و رفتارهاي بهداشتي زنان مراجعه كننده به مراكز بهداشتي-درماني تبريز در رابطه با سرطان پستان و روش هاي غربالگري آن، 1389

Knowledge, health beliefs and breast cancer screening behaviors of women referring to health centers of Tabriz, 2010

چكيده زمينه و اهداف: سرطان پستان، شايعترين سرطان زنان در ايران و جهان مي باشد و دومين علت مرگ ناشي از سرطان زنان بعد از سرطان ريه مي باشد. تشخيص زودهنگام به منظور بهبود نتايج حاصله و ميزان بقا بسيار مهم مي باشد. هدف اين مطالعه، شناسايي عقايد بهداشتي و نيازهاي جمعيتي، جهت اتخاذ برنامه هاي آموزشي مناسب در ترويج بكارگيري روش هاي غربالگري سرطان پستان مي-باشد. روش بررسي: مطالعه از نوع توصيفي مقطعي بود كه 219 زن مراجعه كننده به مراكز بهداشتي-درماني تبريز بصورت تصادفي خوشه-اي انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده ها، پرسشنامه اي خودساخته مشتمل بر 4 بخش مشخصات دموگرافيك، سوالات آگاهي از سرطان پستان و خود آزمايي پستان، سنجش عقايد بهداشتي و رفتارهاي مربوط به غربالگري بود. سوالات عقايد بهداشتي برگرفته از مقياس مدل اعتقاد بهداشتي Champion بود. از آزمون هاي رگرسيون لوجستيك، t مستقل، ضريب همبستگي پيرسون و آزمون مجذور كاي براي تجزيه و تحليل آنها استفاده شد و داده ها توسط SPSS نسخه 17 آناليز شد. يافته ها: در اين مطالعه، 5% آگاهي مطلوب در رابطه با سرطان پستان و خودآزمايي پستان داشتند. 6/41% خودآزمايي پستان را در طول سال انجام مي دادند كه در 2/8% موارد، بصورت منظم بوده است. 16% افراد واجد شرايط، جهت غربالگري براي معاينه كلينيكي پستان مراجعه نموده و 5/8% از آنان، سابقه انجام ماموگرافي غيرتشخيصي را ذكر نمودند. شدت درك شده با انجام ماموگرافي غير تشخيصي، ارتباط معني داري را نشان داد(008/0=P). نتيجه گيري: ميزان آگاهي و رفتارهاي غربالگري پايين زنان مورد پژوهش، بيانگر نياز به آموزش تكنيك هاي غربالگري و تاكيد دوره اي بر اهميت آن ها در تشخيص زودرس سرطان پستان است. برنامه هاي آموزشي نيز بايد به شيوه اي طراحي شوند كه بر عوامل مرتبط با عملكرد تشخيص زودرس تاثير بگذارند.

Introduction: Breast cancer is the most common cancer among women in Iran and the worldwide. It is the second cause of death due to women’s cancer after lung cancer. Early detection in improvement of outcomes and survival rates is very crucial. Objective: The purpose of this study was to determine women’s health beliefs and population needs in order to design appropriate educational programs in promotion of breast cancer screening behaviors. Methods & Materials: The study design was a descriptive cross- sectional one, in which 219 women referring to Health Centers of Tabriz were selected through cluster random sampling. Data were collected by using a self-administered questionnaire consisted of 4 sections: demographic characteristics, knowledge of breast self examination, health beliefs and behaviors of breast cancer screening. Health beliefs questions derived from Champion’s Health Belief Model Scales. logistic regression, independent t-test, pearson correlation and Chi square test were used for statistical analysis using SPSS 17. Results: 5% of participants had adequate knowledge regarding breast cancer and breast self examination (BSE). The percentage of women who performed BSE was 41.6%, while regular performance was 8.2%. 16% and 8.5% of eligible people reported having had a clinical breast exam and mammogram respectively. Severity perceptions of women who had a screening mammogram was significantly higher than those who had not had (p=0.008). Conclusion: Low rates of knowledge and breast cancer screening behaviors of participants in this study show importance of continues education and focus on early detection. Educational programs should be designed in the ways that improve early detection performance in the population.