ارتقاي تحمل و بهبود وضعيت بذر يونجه (Medicago sativa) در شرايط تنش شوري تحت تأثير زمان‌هاي متفاوت پرايمينگ با Na2SiO3 و KNO3

Improvement of Medicago sativa seed tolerance to salt stress by Na2SiO3 and KNO3 treatments at different time levels

مقابله با آثار مخرب تنش شوری كه به طور پیش‌رونده منابع آبی و خاكی مناسب برای پرورش گیاهان را محدود نموده، از طریق ارتقای سطح تحمل بذر و گیاهچه میسر است. در پژوهش حاضر، تأثیر پرایمینگ به صورت تركیب‌های تیماری Na2SiO3 و KNO3 در زمان‌های 3، 6، 9 و 12 ساعت، بر پاسخ رقم همدانی بذر یونجه، به تنش شوری (200 میلی مولار) بررسی گردید. شوری سبب افت اغلب شاخص‌های جوانه‌زنی و رشد بذور و گیاهچه گردید، در حالی كه پرایمینگ 3 ساعته Na2SiO3 سبب افزایش درصد جوانه‌زنی و پرایمینگ 3، 6 و 9 ساعته KNO3 سبب افزایش درصد و ضریب سرعت جوانه‌زنی در بذور تحت تنش در مقایسه با شاهد شد. بهبود میانگین سرعت و زمان جوانه‌زنی در تنش، توسط Na2SiO3 6 ساعته و كلیه سطوح زمانی KNO3 و افزایش شاخص ویگور یك توسط KNO3 3 ساعته مشاهده شد. پرایمینگ Na2SiO3 3، 6 و 9 ساعته و تمام تیمارهای KNO3، سبب كاهش زمان رسیدن به 50 درصد كل جوانه‌زنی در شرایط تنش و در فقدان تنش، تیمارهای 9 ساعته Na2SiO3 و KNO3، سبب كاهش میانگین روزانه جوانه‌زنی و افزایش شاخص تیمسون و KNO3 6 و 9 ساعته سبب بهبود ضریب یكنواختی گردیدند. تیمارهای Na2SiO3 و KNO3 12 ساعته، باعث بدتر شدن وضعیت و كاهش درصد جوانه‌زنی، افت ویگور یك و دو و كاهش سرعت جوانه‌زنی شدند. Na2SiO3 در تمام سطوح و KNO3 9 و 12 ساعته، سبب كاهش وزن خشك ساقه‌چه در تنش شدند. پرولین تنها تحت تأثیر KNO3 در تنش افزایش یافت و كلروفیل‌ها بر اثر شوری كاهش و تحت تأثیر پرایمینگ افزایش یافتند. به طور كلی، پرایمینگ سبب افزایش تحمل به شوری گردید و تركیب‌های تیماری با زمان‌های كوتاه‌تر در این رابطه مؤثرتر بودند.

Opposition to destructive and side effects of salt stress, have limited suitable water and soil sources for plant culturing, is possible by increasing the tolerance level of seeds and seedlings. In present research, the effect of priming technique was studied with Na2SiO3 or KNO3 in 3, 6, 9 and 12 hours on Medicago sativa cv. Hamadani in response to 200 mM salt stress. Salinity caused a decrease of most of germination and growth indices from seeds and seedlings, whereas 3h-Na2SiO3 priming increased final germination percentage (FGP) and (3/6/9h)-KNO3 increased FGP, coefficient velocity of germination (CVG), compared to control. An improvement in mean germination rate (MGR) and mean germination time (MGT)  was shown by 6h-Na2SiO3 and all KNO3 treatment times and increase of Vigor index (I) was observed at 3h-KNO3. Pretreatment with (3/6/9h)-Na2SiO3 and all h-KNO3 decreased T50 at stress and in non stress conditions, 9h-Na2SiO3 and 9h-KNO3 caused a decrease in mean daily germination (MDG) and an increase in Timson index and improvement of coefficient uniformity of germination (CUG). 12 hour treatments from both substances exacerbated the conditions and decreased the FGP, Vig (I) and (II) and decreased CVG. All-Na2SiO3 and (9/12)-KNO3 decreased the dry weight of shoots at stress. Proline was raised only with KNO3 and salt affected pigments negatively and priming increased them. In conclusion, priming elevated tolerance to salt stress and treatment compositions with the lower times were more efficient.