تاثير عوامل محيطي بر جوانه‏ زني بذر و سبز‏شدن گياهچۀ علف‏ هرز سوروف بدون ريشك [Echinochloa colonum (L.) Link]

Factors Affecting Junglerice [Echinochloa colonum (L.) Link.] Seed Germination and Seedling Emergence

آزمایش‏هایی در شرایط كنترل شده‏ی‏ اتاقك رشد برای تعیین اثر عوامل محیطی موثر بر جوانه‏زنی بذر و سبز‏شدن گیاهچه علف‏هرز سوروف بدون ریشك [Echinochloa colonum (L.) Link.] انجام شد. در این مطالعه اثر دما، نور، پتانسیل اسمزی، شوری، عمق دفن و عمق آب بر جوانه‏زنی بذر و سبز شدن گیاهچه و نیز آستانه‏های پاسخ این گیاه به این عوامل بررسی گردید. نتایج نشان داد كه بذرهای سوروف بدون ریشك دارای پوسته نفوذ ‏ناپذیری نسبت به آب می‏باشند و خراش‏دهی با اسید سولفوریك تیمار مناسبی برای از بین بردن كمون بذر این گیاه است. بذرهای سوروف بدون ریشك فتوبلاست بوده و نور عامل محرك جوانه‏زنی این گیاه می‏باشد. این گیاه جز گیاهانی با دامنه گسترده پاسخ به دماهای متناوب (15/25، 20/30، 25/35 و 30/40 درجه سانتی­گراد در شرایط نور/ تاریكی) است. پاسخ سرعت جوانه‏زنی به دما با استفاده از مدل دندانه‏ای توصیف شد. بر اساس تابع دندانه‏ای، دماهای پایه، مطلوب تحتانی، مطلوب فوقانی و سقف به ترتیب 31/9، 45/30، 46/38 و 45 درجه سانتی­گراد برآورد شدند. آستانه پاسخ این گیاه برای كاهش 50 درصدی حداكثر جوانه‏زنی به دماهای بالا معادل 17/102 درجه سانتی­گراد (به مدت 5 دقیقه)، به پتانسیل اسمزی معادل 46/0- مگاپاسكال و به شوری معادل 26/242 میلی‏مولار بود. جوانه‏زنی بذر سوروف بدون ریشك تحت تاثیر محلول‏های pH قرار نگرفت. بذرهای كشت شده در سطح خاك حداكثر درصد سبز‏شدن گیاهچه را دارا بودند. افزایش عمق آب باعث كاهش درصد سبز‏شدن گیاهچه شد و هیچ گیاهچه‏ای از عمق 6 سانتی‏متری خارج نشد.

Controlled growth chamber experiments were conducted to determine factors affecting seed germination and seedling emergence of Junglerice. In this research the effects of temperature, light, osmotic potential, salinity, burial and water depth on Junglerice seed germination and seedling emergence, and response thresholds of this species to these factors were investigated. Results showed that the seeds of Junglerice have water impermeable seed coat, and chemical scarification using sulfuric acid was effective treatment for dormancy breaking. Seeds of Junglerice are positively photoblastic, and light is simulating factor for germination of this species. Junglerice seeds enable to germination in the wide range of alternating temperatures (25/15, 30/20, 35/25 and 40/30 ˚C) under light/dark condition. The dent-like model was used to describe germination rate-response to temperatures. Based on the dent-like function, the base, the lower optimum, the upper optimum and the maximum temperatures for seed germination were 9.31, 30.45, 38.46 and 45 ˚C, respectively. The response thresholds of Junglerice to reduce 50% of maximum germination for high temperatures, osmotic potential and salinity were 102.17 ˚C (for a 5-min interval), -0.46 MPa and 242.26 mM, respectively. Germination of junglerice was not influenced by the tested pH solutions. Seedling emergence was greatest for seeds placed on the soil surface. As depth of flooding increased, seedling emergence of Junglerice decreased and no seedlings emerged from a depth of 6 cm.