مروري بر سرنوشت آفت كش ها و ارزيابي مخاطرات آن ها در محيط

Fate of Pesticides & their Risks Assessment in the Environment: A Review

آفت كش­­ها به طور وسیع برای محافظت گیاهان در مقابل آفات و بیماری­ها مورد استفاده قرار می­گیرند و در سیستم­های كشاورزی پیشرفته مصرف آفت­كش­ها غیر قابل اجتناب است. بر اساس اطلاعات موجود قسمت زیادی از آفت­كش­ها در زمان و یا پس از مصرف به هدف مورد نظر نرسیده و بقایای آن­ها وارد بخش های مختلف محیط می شوند. بقایای آفت­كش­ها در محیط می تواند اثرات جانبی زیادی را بر سلامتی موجودات زنده در اكوسیستم های مختلف و همچنین پس از ورود به زنجیره های غذائی، سلامتی انسان را تحت تاثیر قرار دهد. اخیرا با شناخت اختلال آفت­كش­ها در سیستم های هورمونی و غدد درون ریز مهره داران نگرانی در مورد اثرات جانبی آفت كش­ها تشدید یافته است. فرایند های مختلفی از جمله  تجزیه زیستی و غیر زیستی، رونشینی و انتقال آفت­كش­ها به آب، هوا یا منابع غذائی سرنوشت آفت­كش­ها را تحت تاثیر قرار می دهند و  اهمیت نسبی هر یك از این فرایند ها بسته به خصوصیات فیزیكی و شیمیائی آفت كش­ها و شرایط اقلیمی، متفاوت است. تغییرات محیطی می­تواند بر سرنوشت،  پایداری و سمیت آفت­ كش­ها در محیط تاثیر گذاشته  و تاثیر آنها را بر موجودات كاهش و یا افزایش دهد. با توجه به پر هزینه بودن اندازه گیری بقایای آفت كشها در اجزاء مختلف محیط، اخیرا روش­هائی برای كمی نمودن مخاطرات آفت­كش­ها بر محیط و سلامتی انسان با استفاده از شاخص های مختلف مورد توجه قرار گرفته است. این شاخص ها می تواند روند خطرات آفت كشها را در طول زمان بررسی و سلامتی اكوسیستم را مورد ارزیابی قرار دهند. در این مقاله ابتدا نقش فرایند های مختلف تعیین كننده سرنوشت آفت­كش­ها و فاكتور های موثر بر آنها در محیط مورد بررسی قرار می گیرد سپس اهمیت هر یك از مدل­های مختلف ارزیابی مخاطرات آفت­كش­ها و مزایا و معایب آن­ها بررسی و چگونگی ارزیابی مخاطرات آفت­كش­ها با در نظر گرفتن مشكلات موجود در زمینه اطلاعات لازم در كشور پیشنهاد خواهد شد.

Pesticides are extensively used to protect crops and to prevent disease. The use of these compounds in modern agricultural systems is indispensable. It is estimated that a small portion of applied pesticides gets to the target pests and most of them enter various compartments of the environment. Pesticides losses from areas of application can be a threat to the different organisms in ecosystems as well as human health. Increasing concern about the pesticides has been emerged with the role of pesticides in disrupting endocrine systems of mammals. The endocrine system acts a significant role in normal growth and development and in reproduction. Once released to the environment, pesticides may be affected by various processes including abiotic and biotic degradation, adsorption and transfer to the water systems as well as air and food. The relative importance of each of these processes is related to physico-chemical nature of pesticide and climate conditions. Environmental changes can also influence the fate, persistence, and toxicity of pesticide and increase or decrease their side effects on organisms in the environment.  Due to the high cost of pesticides trace in different matrices of the environment, it has been recently taken into consideration some indicators for quantifying the risks of pesticides for the environment and human health. These models are able to investigate the trend of pesticides risk in time and assess the ecosystem health. The present paper is an overview of the different factors affecting the behavior of pesticides in the environment as well as a critical review of different indicators for the assessment of pesticides risks. We also explore the extent to which these indicators can used in Iran with regards to the lack of data and advantage/disadvantage of the indicators will be presented.