ميزان استفاده از رشته هاي مختلف طب مكمل بجز دعا درماني در بيماران مبتلا به سرطان

Complementary medicine use among cancer patients after excluding the praying as a complementary therapy

چكيده مقدمه: برخي از مبتلايان به بيماري‌هاي مزمن وصعب العلاج مانند سرطان غالباً جهت كاهش عوارض جانبي بيماري يا پيشگيري از رشد متاستازها به طب مكمل مراجعه مي كنند. هدف از اين مطالعه بررسي روش‌هاي شايع مورد استفاده و تعيين فراواني و علل مراجعه بيماران سرطاني به اين گونه روش‌هاي درماني طب مكمل است. روش بررسي: مطالعه بصورت مقطعي بر روي 625 بيمار مبتلا به سرطان انجام شد كه در سال 1381 و به مدت 10 ماه به مراكز درماني بيمارستان امام خميني(ره) و مركز پرتودرماني نوين مراجعه كرده بودند. داده ها با استفاده از پرسشنامه نيمه ساختاري معتبر شده و با رضايت كامل از بيماران جمع‌آوري شد. شركت كنندگان در مطالعه داراي متوسط سني 61/47 سال (انحراف معيار 1/15+)، اكثر بيماران زن و متاهل بودند و تحصيلات آنها در حد ديپلم بود. در اين مقاله دعا و شفا در آناليز داده وارد نشده و مبناي استفاده از طب مكمل بر ساير روش هاي مورد استفاده بيماران قرار گرفت. يافته ها: در مجموع 219 نفر از مصاحبه شوندگان يكي از روش‌هاي طب مكمل شامل دعا، انرژي درماني، هوميوپاتي، گياه درماني، يوگا و مراقبه، آب درماني و مشاوره را استفاده كرده بودند. با خارج كردن 179 نفر استفاده كننده از دعا، تعداد 40 نفر (4/6%) باقي مانده از يك روش طب مكمل به جز دعا استفاده كرده و در آناليز وارد شدند. در اين مطالعه 57 نفر حداقل از يك روش طب مكمل استفاده كرده بودند. از اين تعداد بيشترين استفاده از طب مكمل در زمينه انرژي درماني 35% (20 نفر)، هوميوپاتي 15% (26 نفر) و گياه درماني 21% (7 نفر) بود. بالاترين ميزان مراجعه به طب مكمل در مبتلايان به سرطان پستان (5/28%) بود. بين سطح تحصيلات بيماران با ميزان استفاده از شاخه‌هاي مختلف طب مكمل ارتباط معني داري مشاهده شد (001/0 < p). اكثر بيماران خواستار ارايه درمان‌هاي مكمل از طريق پزشك معالج خود بودند (80%). همچنين در اين مطالعه مشاهده شد نيمي از دريافت كنندگان طب مكمل، به خاطر عدم پرسش و راهنمايي از طرف پزشك معالج، در جريان امكان استفاده از طب مكمل قرار نگرفته بودند. نتيجه گيري: به نظر مي‌رسد چنانچه برنامه‌ريزي دقيقي براي پزشكان در زمينه آموزش روش‌هاي كاربردي طب مكمل انجام گيرد، مي توان اميدوار بود كه در آينده استفاده‌هاي صحيح تر و مفيدتري از طب مكمل در ايران به عمل آيد. همچنين از بروز عوارض خطرناك استفاده از طب مكمل نيز جلوگيري گردد. اطلاعات بدست آمده در اين مطالعه كوششي است جهت شناسايي وضعيت طب مكمل در كشور و مي‌تواند مبنايي براي ديگر مطالعات در زمينه اثر بخشي، فوايد و عوارض ناشي از درمان‌هاي طب مكمل باشد.

Abstract Background: A cross-sectional study was conducted to evaluated the use of complementary medicine by cancer patients, in two comprehensive clinics, in Tehran, Iran. Material and methods: 625 cancer patients attended for this study. After informed consent obtained, a special designed questionnaire was completed. The Mean age of the participants was 47.61 years (SD=± 15.2) ranging from 18 to 87 years. Most were married (77%). Of 625 patients overall 219 had used complementary medicines. After excluding 179 of patients who had used exclusively praying, the 40 remainder who had used other complementary medicines that entered this study. Results: Users and non-users had significantly different educational levels. Almost 90% of the patients indicated use of complementary medicine after cancer diagnosis. The most commonly used complementary medicine were bio-energy20 (35%), homeopathy26 (15%) and herbal medicine 7(12%). The main sources of information on complementary medicine were obtained from relatives and friends (77%) and pervious informationʹs (10%). Only 8% of users were informed by their physicians. Two-Thirds of users would suggest that they like to be informed about complementary medicine by their doctors. Conclusion: The study findings suggest that the cancer patients use complementary medicine frequently after diagnosis and most of them would like to be informed by heir physicians. It seems is better if doctors ask their patients’ use of complementary medicine when they obtain medical history. Also, they must know more about complementary medicine to offer the patients better than their consultant.