تحليل و نقد يكي از فقرات نسخه رايج زيارت عاشورا

زيارت شريف عاشورا علاوه بر نسخه رايج كه اوّلين منبع آن نسخه هاي خطي متاخّر «مصباح المتهجّد» شيخ طوسي است دو گونه ديگر نيز دارد كه در «كامل الزّيارات» ابن‌قولويه قمي و نسخه هاي متقدّمِ «مصباح المتهجّد» شيخ طوسي نقل شده اند. در هيچيك از نسخه هاي غير رايج اين زيارت عبارت: «ابدا به اوّلاً ثم الثاني و الثالث و الرابع» به اينگونه نيست. در اين مقاله، گونه هاي مختلف اين عبارت با يكديگر مقايسه و نسخه رايج با توجّه به معيارهاي ذيل نقد مي شود: 1- قدمت، 2- اعتبار منبع، 3- اعتبار سند، 4- سازگاري عبارت مورد نظر با بقيّه متن، 5- سازگاري با سيره امامان(ع). حاوي مباحث: روش ايمّه (ع) در مقابله با سياست امويان، رازداري، مدارا و تقيّه در سيره ايمّه (ع)، سازگاري بين تبرّي، تقيّه و رازداري در زيارت هاي ماثور.

Ashura Ziarat, apart from its popular account which comes from later manuscripts of the book "Misbah al-Motehajjid" of Shaikh Tusi, has also two other accounts transmitted from the book "Kamil al-Ziarat" by Ibn Qulovaih and also the first manuscripts of the book "Misbah al-Motehajjid" of Shaikh Tusi. It is notable that in none of those unpopular accounts of this Ziarat we can find the phrase "begin with curse the first and then the second and the third and the forth" as we now find it in the popular account. In this paper different forms of this phrase have been compared to each other and accordingly it is claimed that the popular account should be rejected by these considerations: its antiquity, the validity of its source, authenticity of its sanad, consistency of the phrase mentioned with another passages of the Ziarat and its consistency with the way of living of the Imams.