تاثير تنش شوري بر فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيدان و محتواي كلروفيل برگ در ژنوتيپ-هاي حساس و متحمل به شوري گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)

Effect of salinity stress on antioxidant enzymes and chlorophyll content of salt-tolerant and salt-sensitive safflower (Carthamus tinctorius L.) genotypes

تنش شوري از جمله عوامل مهم محيطي است كه موجب كاهش رشد و عملكرد گياهان بويژه در مناطق خشك و نيمه خشك جهان گرديده است. فعال شدن سيستم آنتي‌اكسيداني در گياهان بعنوان يكي از مكانيسم هاي دفاعي در راستاي تحمل به شوري عمل مي كند. تغيير در فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيدان كاتالاز و پراكسيداز، محتواي نسبي آب و غلظت كلروفيل و كارتنوييد در هشت ژنوتيپ گلرنگ (‍Carthamus tinctorius L.) كه از نظر تحمل به تنش شوري (4 ژنوتيپ متحمل و 4 ژنوتيپ حساس) متفاوت بودند، مورد مقايسه قرار گرفت. اين تحقيق به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در شرايط گلخانه‌اي و كشت ماسه‌اي انجام شد، كه تيمار شوري در پنج سطح با استفاده از كلرورسديم در محلول غذايي هوگلند در سطوح شوري 0، 50، 100، 150 و 200 ميلي مولار اعمال گرديد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر شوري، ژنوتيپ و اثرمتقابل شوري × ژنوتيپ بر همه صفات مورد مطالعه معني-دار بوده است. شوري منجر به افزايش محتواي كلروفيل و كارتنوييد برگ و فعاليت آنزيم پراكسيداز و كاهش محتواي نسبي آب و فعاليت آنزيم كاتالاز گرديد. ژنوتيپ‌هاي حساس از ميزان فعاليت كمتر آنزيم كاتالاز برخوردار بودند. تحت شرايط تنش شوري ميزان كلروفيل در ژنوتيپ‌هاي متحمل به شوري بالاتر از ميزان آن در ژنوتيپ‌هاي حساس به شوري بود. ژنوتيپ PI-506426 بعنوان متحمل ترين، حاوي بيشترين محتواي رنگدانه‌هاي برگي در شرايط حداكثر شوري نيز بود.

The effect of salinity stress on antioxidant activity of catalase and peroxidase enzymes, relative water content, chlorophyll and carotenoid contents of eight safflower (‍Carthamus tinctorius L.) genotypes differing in salinity tolerance (4 salt tolerant and 4 salt sensitive) were evaluated. This study was conducted using a split plot design arranged as a completely randomized design replicated three times under greenhouse conditions. Salinity treatments were imposed by irrigating with Hoagland solution containing 0, 50, 100, 150 and 200 mM of NaCl in a 30 day period. The results of analysis of variance showed significant effects of genotype, salinity, and genotype × salinity interaction for all the measured traits. Salinity stress led to an increase in chlorophyll and carotenoid contents and peroxidase enzyme activity and a decrease in relative water content and catalase enzyme activity. Salt sensitive genotypes showed less catalase activity under salt treatments. Under salinity stress chlorophyll content of salt tolerant genotypes of safflower was higher than salt sensitive ones. The most salinity tolerant genotype PI-506426 recorded the highest chlorophyll and carotenoid contents under the highest salt stress.