تاثير كاهش دما و كاهش ميزان نيتروژن بر روي خصوصيات فيزيولوژيكي (رشد و فتوسنتز) گياه گاهو (Lactuca sativus)

The effect of reduction in root temperature with nitrogen levels on physiological characteristics (growth and photosynthesis) of lettuce (Lactuca sativus)

دماي مطلوب براي رشد ريشه و شاخساره با يكديگر متفاوت است و معمولاً دماي ريشه كمتر از دماي اتمسفر مي باشد با اين حال در اكثر كشت و كارهاي امروزي اين دو بخش در يك دما قرار مي گيرند. با توجه به اين كه جذب عناصر غذايي توسط ريشه در دامنه هاي دمايي مختلف متفاوت است اين پژوهش به منظور بررسي اثر دماي پايين ناحيه ريشه در سطوح مختلف نيتروژن بر كاهو به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با 5 تكرارطرح ريزي شد. تيمارها شامل، سه سطح نيتروژن( = N1100،= N2 75 و= N3 50 درصد محلول غذايي جانسون) و دو سطح دمايي(15 درجه سانتي گراد =تنش دمايي پايين (T2) و 25 درجه سانتي گراد= دماي بهينه ريشه(T1) بود. نتايج نشان داد كه با كاهش دما و همچنين سطوح نيتروژن ميزان پرولين و فنول مترشحه از ريشه نيز در تيمار T2×N3 (پايين ترين سطح نيتروژن در دماي پايين) به ترتيب 98 و 8 درصد از تيمار شاهد بيش تر بود. علاوه بر اين نرخ فتوسنتز با 80 درصد و ميزان هدايت روزنه اي با 56 درصد كاهش در تيمار T2×N3 به حداقل مقدار خود رسيد. به نظر مي رسد كه ميزان فتوسنتز، كارايي مصرف آب فتوسنتزي، شاخص كلروفيل به ترتيب 39 ، 69 و 70 درصد در تيمار تنش سرمايي نسبت به شاهد كاهش يافت. بر اساس نتايج به دست آمده تحت شرايط تنش دماي پايين ريشه فاكتورهاي نرخ فتوسنتز، شدت تعرق، هدايت روزنه اي، فنول عصاره برگي و ساخت پرولين بيشتر از ساير خصوصيات تحت تاثير قرار مي گيرد. اين گياه با ساخت تركيبات فنولي و پرولين به منظور حفظ بقاي خود مقاومت نشان مي دهد.

Regarding the differences between shoot and root optimum growth temperature and the effect of temperature on root function especially nutrient absorption this study was aimed to investigate the effect of low root temperature with three nitrogen levels in lettuce. The experiment was conducted in factorial completely randomized trial design with five replications. Treatments were used included three nitrogen levels (100, 75 and 50) % Johnson nutrient solution and two temperature levels (15?C: stress condition, 25?C: optimum condition). The experiment was performed in the greenhouse of Isfahan University of Technology. Results indicated that by decreasing nitrogen and temperature levels prolin and root exudate phenol in T2×N3 treatment were 98 and 8 % higher than control treatments respectively. Furthermore in photosynthesis rate and stomata conductivity with 80 and 56 % reduction from control treatment the lowest amount was observed. Also, photosynthetic water efficiency and chlorophyll index were 69 and 70 % higher than control treatment respectively. Shoot and root fresh weight were 50 % more than other treatments. Under low temperature stress photosynthesis rate, evaporation, stomata conductivity and the amount of phenolic compounds and proline were mostly affected. Based on present results in order to obtain lettuce greatest yield we should satisfy its temperature and nutritional needs but plants will be resistance under stress condition by releasing prolin and phenolic compounds.