تبيين احساس تنهايي در سالمندان و تحليل آن بر اساس تيوري رشد رواني-اجتماعي: يك مطالعه كيفي

Explanation of Loneliness in the Elderly and Comparison With Psychosocial Development Theory: A Quantitative Study

مقدمه: تنهايي به‌طوركلي يك حس ذهني است كه در همه انسان‌ها وجود دارد. اما بسياري از مردم ممكن است از صحبت در مورد آن، به دليل برچسب خوردن احساس شرم داشته باشند. با افزايش سن و آغاز سالمندي، افراد به‌تدريج برخي از كاركردهاي فيزيولوژيك و رواني-اجتماعي خود ر ا از دست مي‌دهند. محروميت از فعاليت‌هاي اجتماعي، سبب افزايش احساس تنهايي در افراد مي‌شود. اين مطالعه باهدف تبيين احساس تنهايي در سالمندان و تحليل آن با تيوري رشد رواني- اجتماعي اريكسون انجام گرفته است. مواد و روش‌ها: اين مطالعه به‌صورت كيفي و با رويكرد تحليل محتوي انجام شد. جامعه پژوهش شامل 12 نفر از سالمندان 85-68 سال، مقيم شهر همدان بودند. نمونه‌گيري به‌صورت هدفمند شروع و با اشباع داده‌ها خاتمه يافت. براي جمع‌آوري داده‌ها از مصاحبه استفاده شد. تمامي مصاحبه‌ها ضبط و بلافاصله دست‌نويس شدند و داده‌ها با استفاده از تحليل محتوي به روش قراردادي تجزيه ‌و تحليل گرديد. يافته‌ها: 187 كد اوليه از داده‌ها به دست آمد، پس از ادغام كدهاي مشابه و دسته‌بندي آنها 7 زير طبقه مفهوم‌سازي گرديد و از زير طبقات سه‌طبقه اصلي از داده‌ها استخراج شد. طبقات اصلي شامل: احساس بيگانه شدن، دوري از فعاليت‌هاي موردعلاقه و احساس خستگي و غم بود. درون‌مايه مشترك طبقات حسرت توام با دلتنگي بود. نتيجه گيري: با توجه به اينكه تنهايي در افراد مسن رايج است و با پيامدهاي بهداشتي منفي ازنظر سلامت جسمي و رواني همراه است، اتخاذ استراتژي‌هاي مداخله‌اي مناسب با استفاده از تيوري رشد رواني- اجتماعي اريكسون، موجب كاهش تنهايي و بهبود كيفيت زندگي سالمندان و حس ارزشمندي در اين دوره زندگي مي‌گردد.