فراغت و تفريح در انديشه متفكران مسلمان

Leisure and Recreation in Muslim Thinkers’ Thought

فراغت اغلب به دو معناي «زمان فارغ از هر نوع وظايف الزامي» و «مجموعه‌اي از فعاليت‌ها و اشتغالات سرگرم‌كننده، تفريحي و تفنني كه در اين ظرف زماني كانون توجه قرار مي‌گيرند»، به كار مي‌رود. «فراغت» در هر دو معنا، به دليل تنوع ابعاد از زواياي مختلفي مطالعه و بررسي شده يا سزاوار بررسي است. اديان الهي از جمله اسلام به اقتضاي جايگاه ارزشي، ظرفيت‌هاي آموزه‌اي، رسالت و ماموريت، به جنبه‌هاي تجويزي، دستوري و هنجاري آن عطف توجه كرده‌اند. يكي از مجاري فهم مواضع درون‌متني اسلام، رجوع به ديدگاه‌هاي انديشمنداني است كه در مقام تشريع و تفسير مواضع دين در نسبت با اين مقوله و احكام مربوط سخن گفته‌اند. اين نوشتار درصدد است تا با تتبع در آثار و مكتوبات متفكران مسلمان از حوزه‌هاي مختلف، ريوس كلي اين مواضع را استخراج و دسته‌بندي كند. روش اين مطالعه در مقام گردآوري اطلاعات، اسنادي و در مقام تحليل يافته‌ها، تفهمي، تفسيري و اجتهادي است.

Leisure is often used to mean either ‘’ time free from any kind of work or other duties’’ or ‘’a range of recreational and intellectual activities which are taken into consideration in this period of time’’. Due to the various dimensions of this word, the two meanings of leisure have been studied or its different aspects are worth investigating. Owing to their axiological status, educational capacities and mission, divine religions, including Islam pay attention to the prescriptive, contingent and normative aspects of the word. One of the ways of understanding the positions of Islamic texts is to refer to the views of the thinkers who have dealt with the position of religion on this topic and the related injunctions according to Islamic law and commentary of the Qur’an. Referring to the works of Muslim thinkers on different fields, this paper seeks to make explicit and classify the general topics about these positions. This research uses a categorical method in gathering the information and an explanatory, interpretative and independent reasoning-based method in analyzing the findings.